راهبرد تطبیقی پیشگیری در امنیت بین الملل؛ رهیافت‌های عرفی‌گرا و شریعت‌مدار

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق

چکیده

پیشگیری پیشینه‌ای دراز دارد و، ازاین‌رو، همچنان از راهبردهایی است که به دلیل هزینة اندک و تأثیرِ بسیار، مورد توجه تحلیل‌گران استراتژیک قرار دارد. با این حال، بداهت موضوعی و کثرت منابع مانع از آن شده که مطالعات بومی در خصوص آن شکل گیرد. مقالة حاضر، در نخستین گام، برای تولید ادبیات غنی علمی در عرصة پیشگیری، با پرسش چیستی و ارکان راهبرد پیشگیری در مقایسة تطبیقی اسلام و غرب روبرو است. (سئوال)برای پاسخ‌گویی به این سؤال، ضمن نقد نظریه‌های موجود و تقسیم آنها به دو دسته عرفی­گرا و شریعت‌مدار (اسلامی)، این گمانه ارائه‌ شده است که راهبرد پیشگیری در اسلام - به دلیل توجه به بنیان‌های معرفتی تهدید - الگویی سه‌وجهی از پیشگیری را مدنظر دارد که بر سه رکن اصلی زیر استوار است: مقاومت، دعوت و عبودیت. (فرضیه)نگارنده درصدد عرضة ارکان راهبرد پیشگیری در اسلام و تمایزبخشی به آن با نمونه‌های غربی و انتقال این تجربة نظری به جامعة جهانی است. (هدف) شیوة مطالعة این مقاله تفسیری است. (روش) ناکافی بودن راهبردهای موجودِ پیشگیری، از سویی، و توانایی الگوی اسلامی به دلیل ابتنای آن بر عبودیت و تأییدات آسمانی، از سوی دیگر، دکترین الهی را در مقولة پیشگیری پیشِ رو می‌گذارد. (یافته)

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Strategy of Prevention in International Security: Conventionalist and Faith-Based Approaches

نویسنده [English]

  • Asghar Eftekhari
Associate Professor of Islamic Teachings and Political sciences Department, Imam Sadiq University -
چکیده [English]

Prevention has a long history and, therefore, is one of the strategies that drew the attention of the strategic analysts for its low cost and high efficacy. Nevertheless the self-evident nature of the subject and multiplicity of the resources prevented the formation of native studies in this field. The present article, in the first step, in order to generate a rich scientific literature in the field of prevention, faces the question of the quiddity and the principles of prevention strategy in a comparative study of Islam and the West. (Question) To answer this question, while criticizing the existing theories and dividing them in the dichotomy of conventionalist and faith-based (Islamic), this hypothesis has been holding forth that prevention strategy in Islam – because of the attention to the epistemological foundations of threat - proposes a triad pattern of prevention which is based on the following principles: resistance, invitation and servitude. (Hypothesis) The author seeks to present the principles of prevention strategy in Islam and differentiating it from Western instances and transfer this theoretical experience to the international community. (Objective) The interpretative method of study is used in this paper. (Methodology) Inadequacy of the existing prevention strategies, on one hand, and the ability of the Islamic pattern since it’s based on servitude and divine confirmations, from the other, put forward the divine doctrine in the issue of prevention. (Finding)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prevention Strategy
  • Islam
  • international relations
  • Security Studies
  • International Security
قرآن کریم.
احمدی طباطبایی، سید محمدرضا (1387). اخلاق و سیاست، تهران: دانشگاه امام صادق†.
افتخاری، اصغر و دیگران ( 1387الف). قدرت نرم، فرهنگ و امنیت، تهران: دانشگاه امام صادق†.
ــــــــــــ ب). قدرت نرم و سرمایه اجتماعی، تهران: دانشگاه امام صادق†.
افتخاری، اصغر (1386). شرعی‌سازی در مقابل عرفی‌سازی، تهران: دانشگاه امام صادق†.
ــــــــــــ (1385). کالبد شکافی تهدید، تهران: دانشگاه جامع امام حسین†.
ــــــــــــ (1384). مصلحت و سیاست: رویکردی اسلامی، تهران: دانشگاه امام­صادق†.
بیکی، مهدی (1388). قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام­صادق†.
پارسونز، واین (1385). مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها، ترجمة حمیدرضا ملک محمدی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
حسینی بهشتی، سید محمد (1387). شناخت از دیدگاه فطرت، تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های آیت‌الله بهشتی.
علم‌الهدی، جمیله (1388). نظریة اسلامی تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه امام صادق†.
کمالی اردکانی و همکاران، علی‌اکبر (1386). نقد و بررسی سکولاریزم، تهران: دانشگاه امام­صادق†.
کوک، مایل (1384). شایست و ناشایست، ترجمة محمد حسین ساکت، تهران: نگاه معاصر.
لنون، الکساندر (1388). کاربرد قدرت نرم، ترجمة سید محسن روحانی، تهران: دانشگاه امام­صادق†.
مطهری، مرتضی (بی‌تا). مقدمه‌ای به جهان‌بینی اسلامی، تهران: دفتر مرکزی جهاد سازندگی.
معین، محمد (1375). فرهنگ معین [ج1]، تهران: امیرکبیر.
میلسن، ژان (1388). دیپلماسی عمومی نوین: قدرت نرم و روابط بین‌الملل، ترجمة رضا کلهر و محسن روحانی، تهران: دانشگاه امام صادق†.
نای، جوزف (1387). قدرت نرم، سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق†.