تاثیر موعودگرایی شیعی بر توسعه سیاسی جوامع شیعه در دوران غیبت، مبتنی بر سه مؤلفة حکمت، مَحبت و عدالت

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجو‌ی دکتر‌ی علوم سیاسی دانشگاه علامه

چکیده

توسعة سیاسی، از مسائل پرچالش دنیای معاصر است؛ از این رو،نظریات گوناگونی را به خود جلب ساخته و جوامع بسیاری را به خود مشغول داشته است. از سویی، غرب بر آن است که مسیر توسعة سیاسی تنها در پرتو کاربست الگوهای غربی میسر است در حالی که تجربة جوامع بشری، غیر از این را نشان داده است! البته در این زمینه، برخلاف، سنجش رابطة بین موعودگرایی شیعه بر توسعة سیاسی، بررسی‌های اندکی در جوامع شیعی صورت گرفته است. پس همچنان با این پرسش مواجه‌ایم: موعودگرایی شیعی چه نقشی در توسعة سیاسی جوامع شیعی در دنیای معاصر دارد؟ (سؤال) دکترین مهدویت به عنوان رکن موعودگرایی شیعی با سه مؤلفة حکمت، مَحبت و عدالت تأثیر مستقیم بر توسعة سیاسی در جوامع شیعی معاصر خواهد داشت. (فرضیه) تلاش برای یافتن پاسخ و آزمایش فرضیه ما را با الگویی بومی مبتنی بر مؤلفه‌های مهدوی برای جوامع شیعی در توسعة سیاسی مواجه می‌کند. (هدف) اثبات ابتنای توسعة سیاسی بر وجوه بومی در گرو بررسی رابطة عقلانیت سیاسی، مشارکت مردمی و برابری‌های اقتصادی با سه مؤلفة دکترین مهدوی است. (روش) ناکارآمدی مدل‌های تک‌خطّی توسعه، اتکا به مؤلفه‌های مهدوی جهت توسعة سیاسی در پرتو نگاه به آیندة موعود از نتایج این مقاله است. (یافته)

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Shiite’s Messianism on Political Development of Shia Communities in the Occultation Era Based on Three Components of Wisdom, Affection, and Justice

نویسندگان [English]

  • morteza shirody 1
  • Ahmad Azizkhani 2
1 Assistant Professor of Political Science Studies Department, Imam Sadiq Research Institute for Islamic Sciences
2 PhD Student in Political Science, Allameh Tabatabaei University
چکیده [English]

Political development is one of the challenging issues of the contemporary world; therefore it has attracted different theories and has kept many communities busy. On one hand, the West believes that the path to political development is only possible at the light of utilizing western patterns, while the experience of human communities has shown something else! Of course, in this regard, on the contrary, measuring the relationship between Shia Messianism on political development, very few investigations have been done in Shiite communities. So, we still face this question: What is the role of Shiite Messianism on the political development of Shiite communities in the contemporary world? (Question) Mahdiism doctrine as the basis for Shiite Messianism with three components of wisdom, affection, and justice will have a direct impact on political development in contemporary Shiite communities. (Hypothesis) Trying to find the answer and testing the hypothesis leads us to a native pattern based on Mahdiism components for Shiite communities in political development. (Objective) Proving the dependency of political development on native aspects relies on the investigation of the relationship between political rationality, public participation, economical equalities and the three components of Mahdiism doctrine. (Methodology) The inefficiency of linear models of development and relying on Mahdiism components for political development at the light of looking at the future of the Promised are the results of the present article. (Findings)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Development
  • Messianism
  • Futures Study
  • Mahdiism
  • Shiite Community
قران کریم.
نهج البلاغه.
ابن ابی‌الحدید معتزلی، عبدالحمید (1387). شرح نهج البلاغه، بیروت، دار احیاءالکتب العربیه، ج1.
ابن بابویه (1396). محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمهْْ، شرح آیت‌الله محمدباقر کمره‌ای، تهران، انتشارات اسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1373). لسان العرب، بیروت، التاریخ العربی.
بارکر، ژول(1388).«فردا از آنِ کیست؟»، ترجمة کیا سالار، امواج برتر، ش 39، تیرماه، ص 32 ـ 31.
جوادی آملی، عبدالله (1387). امام مهدی: موجود موعود، قم، مرکز نشر اسراء.
ـــــــــ (1379). ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت و عدالت، قم، اسراء.
حر عاملی، شیخ محمد بن حسن (1412). وسائل الشیعه، تصحیح عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، ج18.
دی تور، جیمز (1378). «آینده‌پژوهی به عنوان دانشی کاربردی»، رهیافت، ش 20، بهار، ص 107 ـ 102.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1372). مفردات الفاظ القرآن، تهران، مرتضوی.
روشه، گی (1370). تغییرات اجتماعی، ترجمة منصور وثوقی، تهران، نی.
زاکس، اینیاسی (1373). بوم‌شناسی و فلسفة توسعه، ترجمة سید حمید نوحی، مؤسسة فرهنگی کیان.
زمخشری، جارالله محمود بن عمر (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دارالکتاب العربی، ج4.
شیخ مفید (1414). تصحیح اعتقادات الامامیه،تحقیق حسین درگاهی، بیروت، دارالمفید.
الشیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم (1363). مفاتیح الغیب، با تعلیقات علی نوری، تصحیح محمد خواجوی، تهران، مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـــــــــ (1367). شرح اصول‌الکافی، تصحیح محمد خواجوی، تهران، مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ج2 و 3.
قوام، سید عبدالعلی (1374). نقد نظریه‌های نوسازی و توسعة سیاسی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
کلینی رازی، محمد بن یعقوب (1401). اصول الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری، بیروت، دارالتّعارف، ج‌2.
لاریجانی، محمد جواد (1377). درس‌های سیاست خارجی، تهران، مشکوهْْ.
لسناف، مایکل (1392). فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران، نشر ماهی.
لفت ویچ، آدریان (1383). دموکراسی و توسعه، ترجمة احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران، طرح نو.
مجلسی، محمد باقر (1369). بحار الانوار، ترجمة علی دوانی، قم، دارالکتب الاسلامیه، ج3.
ـــــــــ (1403). بحارالانوار، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، ج24، 52، 71 و 95.
مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ج 8 .
موسوی خمینی، روح‌الله (1381). ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، تهران، مؤسّسة تنظیم ونشرآثار امام خمینی€ .
النعمانی، ابو زینب (122). الغیبهْْ، تحقیق فارس حسون کریم، قم، منشورات انوارالهدیََ.
هانتینگتون، ساموئل (1379). «اهداف توسعه»، ترجمة پژوهشکدة مطالعات راهبردی،تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی؛ به نقل از: درک توسعة سیاسی، تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی.