ORIGINAL_ARTICLE
بومیسازی علوم انسانی و ضرورت بازبینی مبانی انسانشناسی
در سالهای اخیر، بحث بومیسازی علوم انسانی در محافل و مجامع علمی و دانشگاهی ما بسیار مورد توجه قرار گرفتهاست. این مقاله، با تأمل در مبانی انسانشناسی، به موضوع بومیسازی علوم انسانی پرداختهاست و از آنجا که بومیسازی علوم انسانی بدون بازتعریف انسانشناسی و مبانی آن امری ناممکن خواهد بود در این مقاله کوشیده شدهاست که این موضوع، بهعنوان درآمدی بر بحث بومیسازی علوم انسانی، مورد کنکاش قرار گیرد. از نظر نگارنده، علوم انسانی موجود ـ که غالباً محتوای آن، در برخی از رشتهها، تقلیدشده از سنت دانشگاهی غرب است ـ بر پایههایی از انسانشناسی استوار گردیدهاست که با عنوان اومانیسم شناخته میشود و با تحولات به وجود آمده در غربِ بعد از رنسانس سازگار و با ساختارهای جامعة دینی ما ناسازگار است. بنابراین، بحث از بومیسازی علوم انسانی در ایران، بدون بازنگری در مبانی انسانشناسی غربی و عدول از آن امکانپذیر نخواهد بود زیرا، بر اساس اندیشة اومانیستی، انسان موجودی است که تعریف آن، از لحاظ زیستی، بیشتر با اندیشة داروین و، از لحاظ سیاسی ـ اجتماعی، با اندیشههای هابز و، از لحاظ اقتصادی، با اندیشههای لیبرالیستی و مارکسیستی سازگار است. لذا، این مقاله بحث انسانشناسی اسلامی را، که محور بومیسازی علوم انسانی است، مورد تأکید قرار داده و ابعاد گوناگون آن را، بر اساس برداشت اسلامی، تبیین نمودهاست.
https://ipr.isri.ac.ir/article_45066_503380977788070dc25f516ffa9fb92d.pdf
2013-06-05
5
36
علوم انسانی
بومیسازی
انسانشناسی
اومانیسم
لیبرالیسم و اسلام
سید مهدی
ساداتینژاد
msadatinejad@ut.ac.ir
1
استادیار دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
آشوری، داریوش (1376). ما و مدرنیت، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط.
2
بشیریه، حسین (1378). تاریخ اندیشههای سیاسی در قرن بیستم، تهران، نی، ج 1 و 2.
3
بلاستر، آنتونی (1367). ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، ترجمة عباس مخبر، تهران، مرکز نشر.
4
پییتر، آندره (1358). مارکس و مارکسیسم، ترجمة شجاعالدین ضیائیان، تهران، دانشگاه تهران.
5
دیویس، تونی (1378). اومانیسم، ترجمة عباس مخبر، تهران، مرکز.
6
جعفری، محمدتقی (1386). آفرینش و انسان، تهران، مؤسسة تدوین و نشر آثار استاد علامه محمدتقی جعفری.
7
جهانبگلو، رامین (1381). در جستوجوی آزادی، ترجمة خجسته کیا، تهران، گفتار.
8
داوری اردکانی، رضا (1384 الف). رساله در باب سنت و تجدد، تهران، ساقی.
9
داوری اردکانی، رضا (1384 ب). ما و راه دشوار تجدد، تهران، ساقی.
10
روسو، ژان ژاک (1382). امیل، ترجمة غلامحسین زیرکزاده، تهران، ناهید.
11
ساباین، جرج (1351). تاریخ نظریات سیاسی، ترجمة بهاءالدین پازارگاد، تهران، امیرکبیر، ج 2.
12
سروش، عبدالکریم (1359). دانش و ارزش، تهران، یاران.
13
شاپیرو، جان سالوین (1380). لیبرالیسم معنا و تاریخ آن، ترجمة سعید حنایی کاشانی، تهران، مرکز.
14
شایگان، داریوش (1356). آسیا در برابر غرب، تهران، امیرکبیر.
15
شریف تستری، قاضی نورالله بن محمد. احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم، کتابخانة آیتالله مرعشی نجفی.
16
شیرازی، صدرالدین محمّد بن ابراهیم (1382). الشواهد الربوبیهْْ فی المناهج السلوکیهْْ، تحقیق مصطفی محقّق داماد، قم، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
17
طباطبایی، سیدمحمدحسین. المیزان فی تفسیرالقرآن، قم،جامعة مدرسین، ج 16.
18
علیبابایی، غلامرضا و بهمن آقایی (1369). فرهنگ علوم سیاسی، تهران، ویس، ج 1 و 2.
19
قائممقام فراهانی، سیدعبدالمجید (1377). حقوق بین الملل و سازمانهای بینالمللی، تهران، دادگستر.
20
کاپلستون، فردریک (1380). ترجمة اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران، سروش و علمی فرهنگی، ج 1.
21
گرامی، غلامحسین (1384). انسان در اسلام، قم، دفتر نشر معارف.
22
مصباح یزدی، محمدتقی (1378). معارف قرآن، قم، مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی .
23
مکگرا، الیستر (1378). «مسائل علم و دین،» ترجمة پیروز فطورچی، نامة علم و دین، ش 5 و 6 ،
24
پاییز و زمستان .
25
نصر، سیدحسین (1379 الف). انسان و طبیعت (بحران معنوی انسان متجدد)، ترجمة عبدالرحیم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
26
نصر، سیدحسین (1379 ب). نیاز به علم مقدس، ترجمة حسن میانداری، قم، مؤسسة فرهنگی طه.
27
نصر، سیدحسین (1382). جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمة اسعدی، تهران، طرح نو.
28
نصری، عبدالله (1383). گفتمان مدرنیته، تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
29
هابز، توماس (1387). لویاتان، ترجمة حسین بشیریه، تهران، نی.
30
ORIGINAL_ARTICLE
اعتبارسنجی روششناسی هرمنوتیک در علوم انسانی و اسلامی
تفسیر سابقهای به درازای عمر انسان دارد و همواره، چه در عصر باستان چه در قرون وسطی، در برخورد با طبیعت و متن، به یاری انسان آمدهاست، اما هرمنوتیک، که روشی است برای تفسیر علمی درک نیت مؤلف یا گوینده، محصول قرون جدید بهویژه عصر روشنگری قرن هجدهم است، که پس از آن شیوهای مهم در تحلیل حوادث، در عرصة علوم انسانی، شد. بهرغم ادعای هرمنوتیک، مبنی بر تلاش در رفع خلأ تحلیل علمی با استفاده از شیوهای غیرتجربی، این روش چندان نتوانستهاست عطش علوم انسانی را، برای راه یافتن به بطن وقایع و تحلیل آنها، رفع کند و اعتبارسنجی روششناسی هرمنوتیک در علوم انسانی و اسلامی نشان از ناکارآمدی آن در تحلیل پدیدهها، در عرصة علوم انسانی و اسلامی، دارد. گمان بر این است که هرمنوتیک غیرتجربی، در فضای تجربهگرایی غرب، تجربهزده شدهاست و در صورتی ناکارآمدیاش، در تحلیل حوادث علوم اسلامی، برطرف میشود که از این فضا بیرون آورده شود و به سوی فهم دینی سوق یابد.
https://ipr.isri.ac.ir/article_45067_410e1523d977c7cfd9eac479e5cd1e45.pdf
2013-06-05
37
53
روششناسی
هرمنوتیک
علوم اسلامی
علوم انسانی
گفتمان و دین
مرتضی
شیرودی
dshirody@yahoo.com
1
دانشیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
ابوزید، نصر حامد (1380). معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن، ترجمة مرتضی کریمینیا، تهران، طرح نو.
1
احمدی علیآبادی،کاوه (1387). «گذر و نقدی بر روششناسی و روش تحقیق،» bashgah.net، تیرماه.
2
احمدی، بابک (1383). ساختار و هرمنوتیک، تهران، گام نو.
3
بیات، عبدالرسول و دیگران (1381). فرهنگ واژهها، قم، اندیشه و فرهنگ دینی.
4
پالمر، ریچارد (1384). علم هرمنوتیک، ترجمة محمدسعید حنایی کاشانی، تهران، هرمس.
5
حقیقت، سیدصادق (1385). روششناسی علوم سیاسی، قم، مفید.
6
حقیقی، شاهرخ (1386)، «هرمنوتیک و نظریه انتقادی،» فصلنامة مدرسه، ش 6 ، تیرماه.
7
خالقی، احمد (1385). قدرت، زبان، زندگی روزمره در گفتمان فلسفی ـ سیاسی معاصر، تهران، گام نو.
8
ریکور، پل (1384). زندگی در دنیای متن (شش گفتگو و یک بحث)، ترجمة بابک احمدی، تهران، مرکز.
9
ساکالوفسکی، رابرت (1384). درآمدی بر پدیدارشناسی، ترجمة محمدرضا قربانی، تهران، گام نو.
10
سبحانی، جعفر (1381). هرمنوتیک، قم، توحید.
11
شوانت، توماس (1387). «تفسیرگرایی و هرمنوتیک،» ترجمة محسن ناصریراد،nasour.ir ، آبان.
12
فردید، سیداحمد (1381). دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان، تهران، نظر.
13
مجتهد شبستری، محمد (1384). هرمنوتیک، کتاب و سنت،تهران، طرح نو.
14
منوچهری، عباس (1386). رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت.
15
نصری، عبدالله (1381). راز متن هرمنوتیک، قرائتپذیری متن و منطق فهم دین، تهران، آفتاب توسعه.
16
واعظی، احمد (1380). درآمدی بر هرمنوتیک، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
17
هادوی تهرانی، مهدی (1377). مبانی کلام جدید، قم، خانة خرد.
18
هادی، قربانعلی (1388). نقد مبانی هرمنوتیکی نظریه قرائتهای مختلف از دین، قم، انتشارات بینالمللی المصطفی
.
19
یونگ، کارل گوستاو (1373). روانشناسی و کیمیاگری، ترجمة پروین فرامرزی، مشهد، آستان
20
قدس رضوی.
21
ORIGINAL_ARTICLE
موانع داخلی بیداری اسلامی از نگاه امام خمینی(ره)
امواج بیداری اسلامی، از دویست سال پیش تاکنون، هر روز بلندتر و گستردهتر شدهاست. مهمترین دستاورد این حرکت تاریخی از حاشیه به متن کشیده شدن احکام اسلامی و، در ادامه، بازگشتن تدریجی خودباوری به جهان اسلام است. امروزه، با عملیاتی شدن این مقصود و همگام با رشد سریع بیداری اسلامی، بسیاری از حاکمان دستنشانده و مستبد کشورهای اسلامی سست شدن پایههای حکومت خود را احساس میکنند. با وجود این، این جریان بیداری و بیدارساز، امروزه، از بعد داخلی، با موانع زیادی روبهرو شدهاست. بر همین اساس، سؤال اصلی مطرحشده در این مقاله این است که «از نگاه امام خمینی مهمترین عوامل داخلی منعکنندة بیداری اسلامی در کشورهای اسلامی چیست.» نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که به باور امام تداوم روند بیداری اسلامی مستلزم مانعزدایی و فراهم ساختن زمینههای بازگرداندن خودباوری علمی و معرفتی و نیز دوری از تفرق و تحجر است. در این پژوهش، ضمن بررسی بیداری اسلامی از دیدگاه امام خمینی ، طی فرایندی آسیبشناسانه، موانع داخلی این پدیدة سیاسی ـ اجتماعی را مورد بررسی قرار دادهایم.
https://ipr.isri.ac.ir/article_45068_9392c13ed795c934846de112e24ccb91.pdf
2013-06-05
54
75
بیداری اسلامی
جهان اسلام
تحجر
استبداد
غلامرضا
خواجهسروی
khajehsarvy@yahoo.com
1
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
حسن
یعقوبنیا
ha.yaghoobnia@yahoo.com
2
دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
محسن
شفیعی سیفآبادی
sh.mohsen178@gmail.com
3
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه یاسوج
AUTHOR
آذری قمی، احمد (1370). روزنامة رسالت، 11 مهر.
1
امام خمینی، روح الله (1362). روحانیت، تهران، امیرکبیر.
2
ـــــــــــ (1365). شئون و اختیارات ولی فقیه، تهران، وزارت ارشاد اسلامی.
3
ـــــــــــ (1378). ولایت فقیه، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی .
4
ـــــــــــ (1387). صحیفه نور، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی .
5
ابراهیم، عزالدین (1983). «شیعه و سنی؛ فریادی اسفناک و بیاثر،» مجلة الطلیعهْْ الاسلامیهْْ، سال اول، پیششماره.
6
بهروزلک، غلامرضا (1382). «درنگی در مفهومشناسی بنیادگرایی اسلامی،» کتاب نقد، ش 26 و 27.
7
خامنهای، حضرت آیتالله العظمی سیدعلی (1377). سخنرانی در دانشگاه تهران، 22 / 2 / 1377، قابل دسترس در آدرس اینترنتی: http://www.farsi.khamenei.ir/speech_content?ID=2887
8
خامنهای، حضرت آیتالله العظمی سیدعلی (1391). سخنرانی در نخستین اجلاس بیداری اسلامی، 26 / 6 / 1391، قابل دسترس در آدرس اینترنتی:
9
http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=contentShow&id=8582
10
روحانی. رسالت انقلابی نسل جوان، حزب جمهوری.
11
عمید، حسن (1378). فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
12
کیپل، ژیل (1379). ماهنامة اسلام و غرب، شمارة 34.
13
مطهری، مرتضی (1361). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران، دفتر انتشارات اسلامی.
14
هالم، هاینس (1385). تشیع، ترجمة محمدتقی اکبری، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
15
ORIGINAL_ARTICLE
نسبت توسعه و عدالت در سه گفتمان لیبرالیسم، سوسیالیسم و اسلام
نوشتار حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که عدالت و توسعه در سه گفتمان لیبرالیسم، سوسیالیسم و اسلام چه جایگاهی دارد و نسبت این دو با هم چیست. مطالب، پس از مقدمه، تحت این عنوانها سامان یافتهاست: اول ـ جایگاه عدالت در مدلهای توسعة لیبرالی (که به دلیل تنوع برداشتها، در این مقاله، تنها، دیدگاه رالز و هایک، بهصورت تطبیقی، معرفی شدهاست)، دوم ـ عدالت در مدلهای سوسیال (که در اینجا سه روایت تخیلی، علمی و سوسیالیسیمِ اصلاحطلب از تعامل عدالت با توسعه، بهصورت مقایسهای، مورد بحث قرار گرفتهاست) و سوم ـ عدالت در نگاه اسلامی (که، از باب نمونه، دیدگاه استاد مطهری دربارة توسعه و نسبتِ آن با عدالت بررسی شدهاست). در پایان نیز نتیجهگیری، در قالب جدولی مقایسهای، بر اساس مؤلفههای هفتگانة سه مکتبِ مورد بحث در موضوع عدالت و توسعه، سامان داده شدهاست.
https://ipr.isri.ac.ir/article_45069_78b24c44018354b3da7ab8d81a05f48e.pdf
2013-06-05
76
109
توسعه
عدالت
پیشرفت
لیبرالیسم
سوسیالیسم
اسلام
مطهری
محمد
منصورنژاد
dr.m@mansoornejad.com
1
دکترای علوم سیاسی
LEAD_AUTHOR
حبیب
زمانی محجوب
zamani1358@gmail.com
2
استادیار تاریخ و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابراهیم، رجب آ. (1371). «اسلام و توسعه،» ترجمة علیاعظم محمّدبیگی، مجلة فرهنگ توسعه،
2
ش 1، شهریور.
3
ابوت، پاملا و الاس کلر (1376). درآمدی بر جامعهشناسی نگرشهای فمینیستی، ترجمة مریم خراسانی و حمید احمدی، تهران، دنیای مادر.
4
بشیریه، حسین (1378). سیری در نظریههای جدید در علوم سیاسی، تهران، مؤسسة نشر علوم نوین.
5
جبلالعاملی، زینالدین (1410 ق). لمعه، جزء الاول، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
6
حقیقت، سیّد صادق (1376). «اصول عدالت سیاسی،» مجلة نقد و نظر، ش 10-11، بهار و تابستان.
7
خطیبی، عذرا (1382). مارکسیسم: از آغاز تا نشیب انجام، ج اول، تهران، مؤسسة فرهنگی ـ انتشاراتی زهد.
8
خلیلی، محمدعلی. فرهنگ عربی به فارسی، تهران، کتابفروشی و چاپخانه علیاکبر علمی.
9
خلیلیان، محمد جمال (1381). اسلام و توسعه، قم، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزة علمیه.
10
داوری اردکانی، رضا (1373). فلسفه در بحران، تهران، امیرکبیر.
11
دلاکمپانی، کریستیان (1382). فلسفة سیاست در جهان معاصر، ترجمة بزرگ نادرزاد، تهران، هرمس.
12
ساعی، احمد (1380). مسائل سیاسی ـ اقتصادی جهان سوم، تهران، سمت.
13
ساروخانی، باقر (1370). دایرهْْالمعارف علوم اجتماعی، تهران، مؤسسة کیهان.
14
سید رضی (1386). نهج البلاغه، ترجمة محمد دشتی، قم، مؤسسة تحقیقاتی امیرالمؤمنین.
15
طباطبایی، سیدجواد (1385). جدال قدیم و جدید، ج 1، تهران، نگاه معاصر.
16
عسل، ابراهیم (1378). توسعه در اسلام (مقایسه، روشها و چند نمونه تطبیقی)، ترجمة عباس عرب، مشهد، بهنشر.
17
علیبابایی، غلامرضا (1369). فرهنگ علوم سیاسی، ج 1، تهران، شرکت نشر و پخش ویس.
18
غنینژاد، موسی (1376). «دین و عدالت در نظرخواهی از دانشوران،» مجلة نقد و نظر، ش 10-11، بهار و تابستان.
19
غنینژاد، موسی (1372). «ایدئولوژیهای التقاطی و فرهنگ ضد توسعه،» مجلة فرهنگ توسعه، ش6.
20
فارابی، ابونصر (1361). اندیشههای اهل مدینة فاضله، ترجمه و تحشیة سیدجعفر سجادی، چاپ دوم، تهران، کتابخانة طهوری.
21
گری، جان (1379). فلسفة سیاسی فون هایک، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران، طرح نو.
22
لوین، اندرو (1380). طرح و نقد نظریة لیبرالدموکراسی، ترجمة سعید زیباکلام، تهران، سمت.
23
مجلسی، محمدباقر (1983). بحار الانوار، بیروت، مؤسسهْْ الوفاء.
24
مدرسی، محمدرضا (1371). فلسفة اخلاق، تهران، سروش.
25
مصباح یزدی، محمّدتقی (1368). آموزش عقاید، ج 2، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
26
مطهری، مرتضی (1354). اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 4، تهران، صدرا.
27
مطهری، مرتضی (1360). انسان و سرنوشت، تهران، صدرا.
28
مطهری، مرتضی (1365). ختم نبوت، تهران، صدرا.
29
مطهری، مرتضی (1367). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران، صدرا.
30
مطهری، مرتضی (1368). نظری به نظام اقتصادی اسلام، تهران، صدرا.
31
مطهری، مرتضی (1370). اسلام و مقتضیات زمان، تهران، صدرا.
32
مطهری، مرتضی (1372). عدل الهی، تهران، صدرا.
33
مطهری، مرتضی (1373). فلسفة اخلاق، تهران، صدرا.
34
مطهری، مرتضی (1374). نظام حقوق زن در اسلام، تهران، صدرا.
35
مطهری، مرتضی (1375). تکامل اجتماعی انسان به ضمیمة هدف زندگی، تهران، صدرا.
36
مکنزی، یان و دیگران (1375). مقدمهای بر ایدئولوژیهای سیاسی، ترجمة م. قائد، تهران، مرکز.
37
مندراس، هانری و ژرژ گوریچ (1361). مبانی جامعهشناسی ، ترجمة باقر پرهام، تهران، چاپ سپهر.
38
منصورنژاد، محمد (1379). دین و توسعه، ج 2، تهران، جوان پویا.
39
نقیبزاده، احمد (1373). سیاست و حکومت در اروپا، تهران، سمت.
40
نمازی، حسین (1374). نظامهای اقتصادی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
41
ویلاس و دیگران (1382). آینده سوسیالیسم، ترجمة ناصر زرافشان، تهران، آگاه.
42
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تطبیقی نظریه «آخرالزمان» شیعه با نظریه «پایان تاریخ» لیبرالیسم
با طرح نظریة «پایان تاریخِ» فرانسیس فوکویاما، متفکر ژاپنیالاصل آمریکایی، بار دیگر مباحث مربوط به فلسفة سیاسی تاریخ زنده شد؛ وی مدعی گردید لیبرالدموکراسی مکتب و نظام سیاسی پایان تاریخ است. فوکویاما، بر بنیاد نظریة هگل و با توجه به تفسیر الکساندر کوژو، لیبرالدموکراسی را نقطة پایان تکامل ایدئولوژیک بشر، آخرین شکل حکومت بشری و پایان تاریخ معرفی کرد. از سوی دیگر، شیعة اثنیعشری نیز نظریة خاص خود را دربارة «آخرالزمان» دارد و، برخلاف نظر فوکویاما، «اسلام ناب محمدی» و «دولت حضرت مهدی(عج)» را ایدئولوژی و حکومت پایان تاریخ معرفی میکند. حال ـ با توجه به این دو نظریه و جنگ نرمی که پس از فروپاشی مارکسیسم شوروی، در جهان، بین اسلام ولیبرالیسم، برای فتح آینده، در جریان است ـ پرسش این است که کدامیک از دو نظریة آخرالزمان شیعه و پایان تاریخ لیبرالیسم برتر است. روش تحقیق در این مقاله «مطالعة تطبیقی» است؛ مطالعات تطبیقی عموماً سه فرایند توصیف، مقایسه و نتیجهگیری را در بر دارند. فرضیة نویسنده، در این پژوهش، «برتری نظریة آخرالزمان شیعه» و مردود بودن فرضیة رقیب است، که لیبرالدموکراسی را نظریة برتر میداند.
https://ipr.isri.ac.ir/article_45070_af68c717b2b102153784d7af852867c8.pdf
2013-06-05
110
137
پایان تاریخ
آخرالزمان
شیعه
لیبرال ـ دموکراسی
فوکویاما
آیت
مظفری
mozaffari.ayat@gmail.com
1
استادیار پژوهشکده علوم سیاسی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابوداود (2009). سنن، دمشق، دارالرسالهْْ العالمیهْْ.
2
سلیمان، کامل (1405 ق). روزگار رهایی، ترجمة علیاکبر مهدیپور، تهران، آفاق، 2 ج.
3
سیوطی (1991). الحاوی، بیروت، دارالکتب العربیهْْ.
4
صافی گلپایگانی، لطفالله. منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر علیه السلام، تهران، مکتبهْْ الصدر.
5
صدر، سید محمد (1371). تاریخ غیبت کبری، ترجمة دکتر سیدحسن افتخارزاده، تهران، نیک معارف.
6
صدر، سید محمدصادق (1992). تاریخ ما بعد الظهور، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، الطبعهْْ الثانیه.
7
طباطبایی، سیدمحمد حسین. شیعه (مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن)، توضیحات از علی احمدی و سیدهادی خسروشاهی، قم.
8
فوکویاما، فرانسیس (1372). «فرجام تاریخ و واپسین انسان،» ترجمة علیرضا طیب، مجلة سیاست خارجی، تهران، ش 2 و 3.
9
فوکویاما، فرانسیس. «اگر دانش ژنتیک کنترل نشود انسان طبیعی به پایان خود میرسد،» ترجمة جواد طالعی، www.noormags.com/view/fa/articlepage/347678 .
10
کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ (ظهور جامعه شبکهای)، ترجمة احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران، طرح نو.
11
کورانی، علی (1375). عصر ظهور، ترجمة عباس جلالی، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
12
گارودی، روژه (1379). آمریکاستیزی چرا، ترجمة جعفر یاره، تهران، مؤسسة فرهنگی دانش
13
و اندیشة معاصر.
14
لوین، اندرو (1380). طرح و نقد نظریه لیبرالدموکراسی، ترجمة سعید زیباکلام، تهران، سمت.
15
مجلسی، محمدباقر (1364). بحارالانوار، طهران، المکتبهْْ الاسلامیه.
16
مطهری، مرتضی (1367). سیری در سیره ائمه اطهار(ع)، قم، صدرا.
17
ORIGINAL_ARTICLE
اصالت جنگ یا صلح از منظر دین با تأکید بر آیات قرآن کریم
این نوشتار در پی یافتن پاسخ این سؤال است که دین اسلام، در روابط مسلمانان با دیگر انسانها، کدامیک از گزینههای جنگ و صلح را «اصل اولی» میداند. شمار فراوانی از عالمان دین به اصالت جنگ و، در مقابل، دستهای دیگر، که شمارشان کمتر است، به اصالت صلح باور دارند. نگارندگان این سطور با در پیش گرفتن روش مطالعة کتابخانهای و بازخوانی آیات و روایات جنگ و صلح و، همچنین، بررسی استدلالهای مطرح فقیهان و مفسران، دربارة هریک از دو دیدگاه پیشگفته، دیدگاه سومی را مطرح کرده و برگزیدهاند که باید میان حاکمیت کفر و شرک، از یک سو، و آحاد کافران و مشرکان، از سوی دیگر، تفاوت قائل شد، به گونهای که اصل در روابط مسلمانان با حاکمیت کفر و شرکْ «جنگ» و اصل در روابط مسلمانان با آحاد کافران و مشرکانْ «صلح» باشد. بر اساس چنین دیدگاهی، سبب تشریع جهاد ابتدایی حاکمیت کفر محسوب میشود.
https://ipr.isri.ac.ir/article_45071_bc5c3f5feafce1d27d634c03810c3b68.pdf
2013-06-05
138
163
جهاد
اصالت جنگ
اصالت صلح
آیات
روایات
علی
تقیزاده اکبری
1
عضو هیئت علمی پژوهشکدة علوم اسلامی امام صادق
LEAD_AUTHOR
سیدمرتضی
حسینی فاضل
mhfazel@gmail.com
2
دانشجوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
AUTHOR
قرآن کریم.
1
آلوسی بغدادی. روح المعانی فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
2
آیتی، محمدابراهیم (1361). تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران.
3
ابن رشد قرطبی (1408). بدایهْْ المجتهد، بیروت، دار القلم.
4
ابن قدامه حنبلی. المغنی، به نقل از نرمافزار الموسوعهْْ الفقهیهْْ الکویتیهْْ.
5
ابن متوّج (1344). الناسخ والمنسوخ، شرح سید عبدالجلیل حسین قاری، تهران، کتابفروشی محمدی.
6
ابن هشام، محمد. سیرهْْ النبویهْْ، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
7
بخاری، محمد بن اسماعیل (1356 ق). صحیح بخاری، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
8
جصاص، احمد بن علی (1405). احکام القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
9
جمعی از پژوهشگران (1426). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ، قم، مؤسسة دائرهْْالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت .
10
الدسوقی، محمد عرفه. حاشیهْْ الدسوقی علی الشرح الکبیر، بیروت، دارالفکر.
11
رازی، ابوالفتوح (1415). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی.
12
راوندی، قطبالدین (1405). فقه القرآن، قم، کتابخانة آیتالله مرعشی نجفی.
13
رشید رضا، محمد (1408). الوحی المحمدی، قاهره، الزهراء للاعلام العربی.
14
رشید رضا، محمد. تفسیر المنار، بیروت، دارالمعرفهْْ، ج 2.
15
زحیلی، وهبهْْ (1403). العلاقات الدولیهْْ فی الاسلام، بیروت، مؤسسهْْ الرسالهْْ.
16
زحیلی، وهبهْْ (1412). آثار الحرب فی الفقه الاسلامی، دمشق، دار الفکر.
17
سید رضی (1368). نهجالبلاغه، ترجمة سیدجعفر شهیدی، تهران، سازمان انتشارات و آموزش
18
انقلاب اسلامی.
19
سیوطی، عبدالرحمان (1363). الاتقان فی علوم القرآن، ترجمة سیدمهدی حائریقزوینی،
20
تهران، امیرکبیر.
21
الشربینی، محمد الخطیب. مغنی الْمُحْتَاج، بیروت، دارالفکر.
22
شلتوت، محمود (1399). من توجیهات الاسلام، بیروت، دارالشروق.
23
شمسالدین، محمدمهدی (1997). جهاد الامهْْ، دار العلم للملایین.
24
طباطبایی، سید محمدحسین (1403). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسهْْ الاعلمی للمطبوعات.
25
طبرسی، فضل بن حسن (1408). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه.
26
فاضل، مقداد (1425). کنزالعرفان فی فقه القرآن، قم، مرتضوی.
27
قشیری، مسلم بن حجاج بن مسلم (1408). صحیح مسلم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
28
مطهری، مرتضی (1367). سیری در سیرة ائمة اطهار، تهران، صدرا.
29
مطهری، مرتضی. جهاد، تهران، صدرا.
30
مقام معظم رهبری (1376). «مهادنه (قرارداد ترک مخاصمه و آتشبس)،» فصلنامة فقه اهل بیت، شمارة 11-12، پاییز و زمستان.
31
المنذری، حافظ (1400). مختصر سنن ابیداود، بیروت، دار المعرفه.
32
نجفی، محمدحسن. جواهر الکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
33
نوری همدانی، حسین (1366). جهاد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
34