پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
الگوی پیشرفت «نهاد پاسداری» در گام دوم انقلاب اسلامی
11
72
FA
خسرو
حسن لو
استادیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه جامع امام حسین
در چهلمین سالگرد بهثمرنشستن انقلاب کبیر اسلامی ایران، که بهحق می توان آن را نوزایش (رنسانس) ایران، اسلام و دین نامید، حضرت امام خامنهای (حفظه الله) بیانیۀ گام دوم انقلاب را خطاب به ملت ایران و همۀ جهانیان بیان فرمودند. در این بیانیه بر صیانت و پاسداری از انقلاب اسلامی در جایگاه الگویی برجسته برای خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی تأکید شده است. ایشان همچنین در فرمانی هشت ماده ای در گام دوم انقلاب، سیاست های پیشرفت سپاه را متذکر شدند. ازاین رو پرسشی آغازین مطرح است مبنی بر اینکه: آیا در گام دوم انقلاب، چهارچوب و رابطۀ نهاد های پایداری، دفاع و پاسداری به بازنگری، پیشرفت و گسترش نیاز دارند؟ براساس بررسیهای اولیه، پاسخ این پرسش، آری است؛ ازاینرو بی گمان به الگو و چهارچوب های پیشبرد و پیشرفت این نهادها نیازمندیم. بنابراین، پرسش چنین است که ویژگی های الگوی پیشرفت نهاد های پایداری، دفاع و پاسداری برای پاسداری اثربخش از انقلاب اسلامی کدام است. اهداف پژوهش یافتن الگوی پیشرفت نهاد پاسداری و بیان شفاف ویژگی های آن است. همچنین منظور یا چشمانداز این پژوهش ارائه و نمایش پهنای گستردۀ نهاد پاسداری در جایگاه دستاورد دانشی انقلاب به جهانیان می باشد. این الگو باید بر پایۀ اندیشه، دانش و فرهنگ بومی اسلامی، و در راستای الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت و همچنین بیانیۀ مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب باشد. این نوشتار با روش ترکیبیِ داده بنیاد و تحلیل محتوا، سازوکار نهاد های پایداری، دفاع و پاسداری و رابطه بین آنها را ترسیم کرده است. پیامد و نتیجه این پژوهش دستیابی به دریافت های پایه و رهیافت های استوار برای تهیۀ الگوی پیشرفت نهاد پاسداری است که توانایی پاسخ گویی به پرسمان های پژوهش را دارند. بنابراین، پرسش چنین است که ویژگیهای الگوی پیشرفت نهادهای پایداری، دفاع و پاسداری برای پاسداری اثربخش از انقلاب اسلامی کدام است.اهداف پژوهش یافتن الگوی پیشرفت نهاد پاسداری و بیان شفاف ویژگیهای آن است. همچنین منظور یا چشمانداز این پژوهش ارائه و نمایش پهنای گستردۀ نهاد پاسداری در جایگاه دستاورد دانشی انقلاب به جهانیان میباشد. این الگو باید بر پایۀ اندیشه، دانش و فرهنگ بومی اسلامی، و در راستای الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت و همچنین بیانیۀ مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب باشد. این نوشتار با روش ترکیبیِ دادهبنیاد و تحلیل محتوا، سازوکار نهادهای پایداری، دفاع و پاسداری و رابطه بین آنها را ترسیم کرده است. پیامد و نتیجه این پژوهش دستیابی به دریافتهای پایه و رهیافتهای استوار برای تهیۀ الگوی پیشرفت نهاد پاسداری است که توانایی پاسخگویی به پرسمانهای پژوهش را دارند.
پیشرفت,پایداری,دفاع,پاسداری,امنیت,گام دوم انقلاب اسلامی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114055.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114055_2c234207c1b4b5d54356d97e4aeb0531.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
چهره چالشی قدرت؛ از شرضروری تا خیر وجودی با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی
73
94
FA
نجف
لک زایی
استاد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (ع)
nlakzaee@gmail.com
رضا
لک زایی
دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی
rlakzaee@gmail.com
مسئلۀ این مقاله، تبیین هویت قدرت، و بررسی دلالت های سیاسی آن است. در بخش نخست، مقاله به کنکاش سه دیدگاه دربارۀ هویت قدرت پرداخته است:1. قدرت شر است؛ 2. قدرت ماهیت خنثی و ابزاری دارد؛ 3. قدرت خیر است. در بخش دوم به دلالتهای سیاسی آن دیدگاهها اشاره، و گفته شده، که خروجی آنها در عرصۀ سیاست به سه قدرت منجر میشود: 1. قدرت مُتَدانی؛ 2. قدرت متعارف؛ 3. قدرت متعالی. بخش نخست با روش توصیفی ـ تحلیلی، و بخش دوم با روش استنباطی و براساس نظریۀ دلالت در دانش منطق و اصول فقه بررسی شده است. برای طراحی اسکلت مقاله نیز از چهارچوب مفهومی بهره گرفتهایم تا نخست، جایگاه بحث در میان مفاهیم مختلف علوم سیاسی، و دوم رویکردهای متضاد به مفهوم قدرت را نشان دهیم، پس لازم است که به بحث قدرت نگاه بنیادی و ماهوی داشت. در این مقاله از دیدگاه امام خمینی ـ در جایگاه حکیم حکمت متعالیه، که بیش از بیست سال به تدریس حکمت متعالیه اشتغال داشته، و «از نظر ماهوی ذاتاً قدرت را خیر میداند که از نظر سیاسی به قدرت متعالی منجر میشود ـ ، دفاع شده است. قدرت متعالی رویکردی معنوی و اخلاقی و الهی به سیاست دارد، با سکولاریسم میانهای ندارد و چون ذاتاً قدرت را خیر میداند، لاجرم باید قدرت در اختیار معنویترین و پاکترین انسانها قرار بگیرد؛ ازاین رو امانت بودن، ذاتی قدرت متعالی است و ظهور حضرت حجت، که روزبهروز قدرت جهانی اسلام است، طبق همین تبیین از قدرت است.
امام خمینی,قدرت متعالی,قدرت متعارف,قدرت متدانی,خیر,شر,حکمت متعالیه
https://ipr.isri.ac.ir/article_114009.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114009_6f6720bce1d8dbc641ffb3afae716728.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
تحلیل الگوی ارتباط اقناعی رسول اعظم(صلی الله علیه و آله) مبتنی بر آیات مرتبط با غزوه تبوک
95
124
FA
اصغر
افتخاری
0000-0001-8326-1190
استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)
eftekhariasg@gmail.com
سیدمهدی
موسوی نیا
دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)
mousavinia.smahdi@gmail.com
با توجه به فقدان ادبیات دینی در حوزۀ بسیج اجتماعی و اقناع، در این مقاله سعی شده، با رجوع به آیات قرآن کریم، برای رفع این نقیصه اقدامی صورت پذیرد و در همین راستا، آیات مربوط به جنگ تبوک، که در سورۀ توبه قرار دارد، انتخاب شده است؛ زیرا بسیج اجتماعی در جنگ تبوک به سبب وضعیتی که از آیات و متن تاریخ به دست می آید، دشوار بوده است. این مقاله با استفاده از الگوی تحلیلی هاولند، که از الگوهای نسبتاً کامل در حوزۀ ارتباط اقناعی است، می کوشد با آیات قرآن به این پرسش اساسی پاسخ دهد که با توجه به آیات قرآن، الگوی ارتباط اقناعی رسول خدا در غزوۀ تبوک چگونه بوده است؟ با استفاده از روش تدبر در آیات و استفاده از کتب تاریخی و تفسیری و با لحاظ چهارچوب نظری تحقیق، ویژگی زمینه ای، پیام رسان، پیام (محتوا) و مخاطبان استخراج گردیده، و در پایان، ضمن بیان الگویی از اثرات اقناع در گروه های سه گانه مجاهدان، منافقان ـ قاعدان و معذوران که شامل پذیرش، استنکاف و معذوریت از حضور در جنگ می شود، به اثرات اُخروی این موارد نیز، که به ترتیب شامل سعادتمندی، عذاب الهی و مغفرت الهی است، اشاره شده است.
قرآن کریم,حضرت محمد(ص),غزوه تبوک,ارتباط اقناعی,بسیج اجتماعی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114060.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114060_f48f0cc5769db7c95afb245ceb6f6a04.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
ماهیت و شاخص های حکمرانی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی
125
155
FA
عباسعلی
عظیمی شوشتری
استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
abazimy@gmail.com
اندیشمندان حکمرانی مطلوب در جایگاه یکی از شاخصهای توسعه از ربع قرن آخر قرن بیستم توجه کردند و برنامۀ توسعۀ سازمان ملل متحد نیز سبکی را با عنوان حکمرانی خوب مطرح نمود و برای آن شاخصهایی را تعیین کرد. برخی نویسندگان و صاحبنظران نیز از همین عنوان برای تبیین شاخصهای حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی استفاده کردهاند، اما با توجه به مبانی حقوق اساسی و فلسفۀ سیاسی پذیرفتهشده در جمهوری اسلامی، که در قانون اساسی و دیدگاههای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری موجود است، و تفاوت آن با مبانی لیبرالیستی برنامۀ توسعه، تعیین مدل حکمرانی مطلوب جمهوری اسلامی و شاخصهای آن مسئلهای اساسی است. بنابراین پرسش چنین است که حکمرانی در جمهوری اسلامی چه ماهیت و شاخصهای کلانی دارد؟ فرضیۀ این مقاله چنین است که حکمرانی در جمهوری اسلامی مصلحانه است. در پاسخ به سؤال تحقیق و اثبات فرضیه، از روش تحقیق کیفی و پارادایم تفسیری و بهرهبرداری از مبانی فلسفی از طریق فهم این مبانی و با استفاده از منابع اصلی جمهوری اسلامی، یعنی آیات و روایات و همچنین قانون اساسی و دیدگاههای امام خمینی(ره) و رهبری معظم استفاد کرده، ضمن اثبات فرضیه خود، به این نتیجه رسیدیم که حکمرانی در جمهوری اسلامی برخی شاخصهای مشترک با حکمرانی خوب و برخی شاخصهای اختصاصی دارد وضمناً بر دو رکن اساسی، امام و رهبری صالح و هدف اصلاحگری استوار است.
ی: حکمرانی,مصلحانه,رهبری صالح,حاکمیت قانون,مشارکت مردمی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114062.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114062_d55e58624cfb647b040c0c2bee947ece.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
الگوی جستاری تشکیل دولت اسلامی با تاکید بر امت دولت ساز
156
183
FA
حسن
خدادی
استادیار دانشگاه مازندران
h.khodadi@umz.ac.ir
حمیدرضا
منیری حمزه کلایی
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران
hamidrezamoniri@yahoo.com
این پژوهش علل تحقق نیافتن کامل اهداف انقلاب اسلامی در منظومۀ فکری آیتالله خامنهای را بررسی میکند. پرسش اصلی این است که آیتالله خامنهای موانع تحقق کامل اهداف انقلاب اسلامی را چگونه علتیابی میکند و برای برونرفت از آن چه راهحلی پیشنهاد میدهد؟ مقاله براساس الگوی جستاری توماس اسپریگنز و روش مفهومشناسی و تفسیر کلامبهکلام بیانات رهبری صورتبندی شده است. نظریۀ بحران اسپریگنز چهار مرحله دارد: مشاهده و شناسایی مشکل، ریشهیابی مشکل، ترسیم نظم آرمانی و سرانجام طرح راهحل و درمان. در زوایای پنهان اندیشۀ سیاسی آیتالله خامنهای، تحقق نیافتن کامل اهداف انقلاب اسلامی (مشاهده مشکل)، شکل نگرفتن دولت مطلوب اسلامی (علل مشکل)، شکلگیری تمدن نوین اسلامی (ترسیم نظم آرمانی) و شکلگیری امت دولتساز (راهحل) فرضیۀ پژوهش است که تمرکز اصلی در این فرضیه در شکلگیری امت دولتساز در جایگاه راهحل و درمان است. روش پژوهش توصیفی ـ تبیینی و شیوۀ گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است.
آیت الله خامنه ای,انقلاب اسلامی,امت دولت ساز,دولت مطلوب اسلامی,تمدن نوین اسلامی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114064.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114064_4f1f824f79dd3bc52e476c0804723d34.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
بررسی سرمایۀ اجتماعی در تحقق و تداوم آرمان های انقلاب اسلامی از منظر آموزه های دینی با تاکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)
184
206
FA
سیدرضی
سیدنژاد
پژوهشگر پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
seyed362@chmail.ir
علی اصغر
نصیری
استادیار و عضو هیئتعلمی دانشگاه صنعتی شاهرود
a.nasiri@shahroodut.ac.ir
محمدمهدی
سپهر
دانش آموخته حوزه علمیه قم، کارشناسی ارشد علوم سیاسی و پژوهشگر پژوهشکده سیاسی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
سرمایۀ اجتماعی از سرمایه های کلیدی در هر جامعه است که نقش به سزایی در کارآمدی حکومت و تأمین رفاه پایدار دارد. شناختی دقیق از سرمایۀ اجتماعی و مؤلفه های آن، از مقدمات ضروری کاربست آن در راستای تحقق اهداف خرد و کلان جامعه است. انقلاب اسلامی ایران برآمده از متن دین اسلام و براساس اندیشه های نشئت گرفته از آن، به ویژه دیدگاه امام خمینی(ره) است؛ ازاین رو مراجعه به منابع اصیل دینی و اندیشۀ امام(ره) در زمینۀ سرمایۀ اجتماعی که برای تسهیل و تسریع در تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی اهمیت بسزایی دارد. البته با وجود اهمیت موضوع، تاکنون پژوهشهای بسیاری در این زمینه صورت نگرفته است؛ ازاینرو این مقاله درصدد بررسی کارکرد سرمایۀ اجتماعی در تحقق و تداوم آرمان های انقلاب اسلامی از منظر آموزه های دینی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره) است. برای رسیدن به این هدف نیز در قالب چهارچوبی مفهومی، از روش مطالعۀ پژوهشی ـ تحلیلی ـ استنباطی استفاده شده است. یافته های مقاله نشان می دهد که در اندیشۀ امام خمینی(ره)، بر اهمیت سرمایۀ اجتماعی، حفظ، تقویت و بهکارگیری آن در تحقق و تداوم آرمان های انقلاب اسلامی، به ویژه احیای هویت اسلامی، استقلال، عدالت و آزادی تأکید شده است.
امام خمینی,سرمایۀ اجتماعی,آرمانهای انقلاب اسلامی,آموزههای دینی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114065.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114065_194572bafd0b306f3a0d44c041da7ff6.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
سیاست مدیریت عملکرد سازمان بر اساس آموزه های اسلامی
207
235
FA
علی آقا
پیروز
استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
apzsqom@gmail.com
مدیریت عملکرد سازمان، نسخۀ تکاملیافتۀ ارزیابی عملکرد است که با وجود الگوهای فراوان مدیریت عملکرد، هیچ یک از آنها مبتنی بر آموزه های اسلامی نیست. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که نهادی انقلابی و اسلامی است، جهت ارتقای کارآمدی، به سیاست و شیوۀ مدیریت عملکرد سازمانی با رویکرد اسلامی نیازمند است. در این مقاله، روش تحقیق کتابخانه ای، با دو ویژگی آموزه محوری و دلالت پژوهی است. آموزه های قرآنی و روایی پس از تجمیع به روش اجتهاد، و طبقه بندی با استفاده از روش تحلیل مضمون، مبنای طراحی الگو قرار می گیرد. این الگو پس از اعتبارسنجی و تأیید بیش از نوددرصد یافته ها، چنین است: الف) عوامل موثر بر عملکرد با عناوین: معنویت گرایی، تقوا و مدیریت بر خویشتن، مدیریت بر پایۀ محبت و کرامت، عدالت و انصاف، بصیرت و تدبیر، شایسته گزینی و ارزیابی و نظارت؛ ب) ابعاد عملکرد: 1. نیت و حسن فاعلی؛ 2. عملکرد مدیران ارشد؛ 3. ورودیها، فرآیندها، خروجی ها و پیامدها؛ ج) معیارهای ارزیابی: 1. حق و ارزشهای اسلامی؛ 2. عدالت؛ 3. رضایت؛ 4. تحقق اهداف (کارایی و اثربخشی)؛ د) مهم ترین ویژگی های ارزیابی: دقت، اشراف کامل، جامعیت (انواع نظارت)، ارزیابی مستمر، عدالت در ارزیابی، پرهیز از نتیجهگرایی محض، تأکید بر عملکرد مدیران، تأکید بر کیفیت در کنار کمیت، اصلاح و تعالی بخشی؛ هـ) فرآیند و سیاست مدیریت عملکرد: 1. برنامه ریزی عملکرد (تحلیل عملکرد، تقویت اصول عملکردی)؛ 2. تعیین ابعاد عملکرد؛ 3. تعیین معیارهای ارزیابی عملکرد؛ 4. پایش؛ 5. سنجش عملکرد؛ 6. اصلاح و تعالیبخشی.<br /><br />
مدیریت عملکرد,سیاست عملکرد,ارزیابی عملکرد,سنجش عملکرد,نظارت
https://ipr.isri.ac.ir/article_114066.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114066_f35e497aeb961519b72285a1809dc22f.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
شناسایی مولفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن کریم
236
267
FA
علی اصغر
سعدآبادی
استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی
a_sadabadi@sbu.ac.ir
کیارش
فرتاش
استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی
azarinmehr.pub@gmail.com
فاطمه
فهری
کارشناسی ارشد منابع انسانی دانشگاه علامه طباطبایی
radapakhsh1377@gmail.com
هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن است که باتوجه به ضرورت به کارگیری مدیریت متناسب با مبانی و بسترهای بومی، فرهنگی و ارزشی هر کشور اهمیت بالایی دارد. نوع پژوهش از لِحاظ هدف، کاربردی و روش آن براساسِ نحوۀ گردآوری داده ها توصیفی و از نوع اکتشافی است؛ ماهیت تحقیق نیز آمیخته است. جامعۀ آماری، کلیّۀ خبرگان و متخصصان علمی و اجرایی و مذهبی در حوزۀ مدیریت جهادی است که 36 نفر از آنان در حیطۀ مزبور به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب گردیدند. در پژوهش فرارو با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده کاوی مؤلفه های ناظر بر مدیریت جهادی از آیات قرآن کریم استخراج شد. سپس براساسِ از روش دلفی فازی، پرسش نامه هایی که در اختیار خبرگان قرار گرفته بود، تجزیه و تحلیل گشت. به منظورِ تعیین ارتباط میان مؤلفه های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینۀ استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. آن گاه با ادغام نقشه های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد و در نهایت از درون مدل نهایی پژوهش،33 مؤلفۀ مدیریت جهادی مورد اجماع خبرگان، که در تطابق با 26 مؤلفه برآمده از فرموده های مقام معظّم رهبری بودند، در چهار بُعد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استخراج گشت؛ که تعدد مؤلفه ها در بُعد فرهنگی و اجتماعی، از تمرکز این سبک از مدیریت بر زمینه های فرهنگی و ارزشی مدیریت حکایت دارد.
قرآن کریم,مدیریت جهادی,آیتالله خامنهای,دلفی فازی,تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک(سودا)
https://ipr.isri.ac.ir/article_114067.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114067_81debf68168342b4b5df55a014a71f0f.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
ماهیت قدرت نرم مطلوب از منظر قرآن
268
293
FA
محسن
خوش فر
0000-0002-5205-1729
استادیار علوم حدیث جامعة المصطفی (ص) العالمیه
mohsenkhoshfar@yahoo.com
حسین
عصاریان نژاد
استاد دانشگاه عالی دفاع ملی
mohsenkhoshfar@imam.miu.ac.ir
سیدحمید
جزایری
استادیار گروه قرآن و علم، جامعه المصطفی (ص) العالمیه
قدرت نرم اصطلاحی نوپدید در ادبیات سیاسی دنیاست. در علوم سیاسی تعریف های گوناگونی، که عمدتاً از دانشمندان غربی بوده، از آن صورت گرفته است. در فضای علمی داخل کشور ج.ا.ا نیز این تعریف ها بر فضای علمی سایه افکنده است. آنچه در این بین ضروری مینماید بازتعریف ماهیت این قدرت از دیدگاه قرآنکریم است به عنوان متنی که بیانگر کلام خداوند می باشد. این مقاله با رویکرد کیفی تحلیلی – توصیفی متنی و با روش تفسیر اجتهادی قرآن به قرآن به این پرسش که دیدگاه قرآن دربارۀ ماهیت قدرت نرم مطلوب از نظر اسلام چیست؛ پرداخته است. در نتیجۀ این پژوهش به دست آمد که برخلاف تعریف های غربی، ماهیت قدرت نرم از دیدگاه قرآن نه تنها شامل تأثیرگذاری از طریق جاذبه بر جامعه هدف است، بلکه شامل قدرت بازدارندگی هم شده و زمینه های تطمیع نرم و تهدید نرم را نیز دربر می گیرد. ازطرف دیگر، قدرت نرم رابطه ای دوسویه میان مردم و جوامع با همدیگر نیست، بلکه رابطه ای سه سویه است که در جانب اصلی آن خداوند به عنوان تنها قدرت مطلق عالم قرار دارد. همچنین منابع أخذ شده در ماهیت قدرت نرم الهی در قرآن منحصراً در حیطه اوامر الهی بوده و تخطی از آن خروج قدرت نرم را از جنبۀ الهی بودن به شیطانی بودن، باعث میگردد و این نکته همان فارق اساسی در مطلوبیت قدرت نرم محسوب میشود. نکتۀ آخر اینکه مؤلفه های قدرت نرم که در ماهیت آن أخذ می شوند اعم از مادی و معنوی است، برخلاف تعریف غربی که توجه خاص به عوامل مادی دارد.
ماهیت قدرت نرم,قرآن,قدرت نرم مطلوب,اسلام,تفسیر استنطاقی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114068.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114068_8cb0d2b1e3899c5150df395a574b6143.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
مدل صلح در اندیشه دینی
294
329
FA
مجید
سلیمانی
استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
sociosol@yahoo.com
علی
کارشناس
استادیار پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)
abde1@chmail.ir
از جمله هنجارهای ارجمند از نظرگاه شارع مقدس، که می تواند تا سطح بین المللی تعمیم یابد، صلح است. پدیدۀ صلح در مواقع بالاگرفتن مشاجرات بخصوص در سطح ملی و بین المللی اهمیت خود را بیشتر نشان میدهد. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که: مدل پدیدۀ صلح در اندیشۀ دینی چیست؟ هدف این نوشتار پاسخ به این پرسش، با ارائۀ مدلی برای صلح با تأکید بر اندیشۀ دینی است. برای دستیابی به این هدف از روشِ گراندد تئوری استفاده شده است. با این روش الگویی از پدیدۀ صلح، علل، راهبردها و نتایج آن به تصویر کشیده شده است. یافته ها نشان داد مهمترین عوامل علّیِ مؤثر در پدیدۀ صلح: ارتباط و تعامل، امان و امنیت، عفو و گذشت، تمایل طرفین، وفا به پیمان، الفت و سازگاری اجتماعی است. عوامل زمینه ای نیز تحقیق و بررسی، ایمان، لطف و رحمت الهی، استواری و استحکام، دوری از وسوسۀ شیطان، دوری از جنگ و خونریزی است. مهمترین عوامل واسطه ای نیز وجود داور، رعایت حقوق، پناه دادن، عدالت، دوری از مواضع اتهام و پیشنهاد صلح حقیقی است. همچنین از مهم ترین راهبردهای آن می توان از درگیری با ظالم به قصد برگشت به حق، حسن کذب نافع در مسائل، سبقت جویی در صلح، اندرز نیک، جنگ علیه تعدّی کنندگان برای ایجاد صلح، صلح شرافتمندانه، و دعوت بوده است. نتایج پژوهش در دست می تواند منجر به توسعۀ مفهومی پدیدۀ صلح، و توسعۀ نظریات در این خصوص شود. علاوه بر آن در سطوح راهبردی سیاست گذاری خارجی و اندیش مندان حوزۀ روابط بین الملل و اندیش مندان اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.
مدل,صلح,آشتی,مسالمت جویی,اندیشه دینی,فقه سیاسی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114070.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114070_c4c462990e59b8e2d4cd7416115ec423.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
انقلاب اسلامی، نظام بین الملل و نفشآفرینی نظامیان در فرآیند توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران
330
361
FA
احد
نوری اصل
دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه رازی
ahad.nuori@gmail.com
فرهاد
دانش نیا
دانش نیا
دانشیار روابط بین الملل دانشگاه رازی
fdaneshnia@gmail.com
محمدباقر
نجفی
استادیار اقتصاد دانشگاه رازی
najafi122@gmail.com
نقش آفرینی نظامیان در اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران به لِحاظ نظری و تجربی دستخوش ساده سازی و تقلیل گرایی است. متدلوژی و چهارچوبی تحلیلی نیاز است که چگونگی ورود این نیروها به عرصۀ فعالیت های اقتصادی کشور را واکاوی کرده، فهم پیچیده تری از روندها و رویدادهای خُرد و کلان تأثیرگذار بر حضور نظامیان در فرایند توسعۀ اقتصادی کشور ارائه دهد (بیان مسئله). مطالعۀ این مهم محتاج مروری تاریخی در تکوین و تطوّر گفتمان انقلاب اسلامی در بستر اقتصاد سیاسی جهانی است. پژوهش حاضر کوشیده است پاسخی چهارچوب مند به این پرسش بدهد که: فرایند تکوین سرشت و کارکرد نیروهای نظامی در اقتصاد سیاسی ج.ا.ا چگونه بوده است؟ (سؤال) در این پژوهش با الهام از چهارچوب روشی و نظری ساختار/ کارگزار و مضامین تئوریک رهیافت انتقادی در اندیشۀ رابرت کاکس، زمینه های ساختاری تأثیرگذار بر حضور نظامیان در اقتصاد ایران بعد از انقلاب اسلامی واکاوی شده است (روش تحقیق و چهارچوب نظری). فرضیۀ مقاله بدین شکل طراحی گردیده که نقشآفرینی نظامیان در فرایند توسعۀ اقتصاد ج.ا.ا در چهارچوب مواجهه ضد هژمونیک (سلطهپذیری) انقلاب اسلامی با نظام اقتصاد جهانی و در چهارچوب مدیریت تنگناهای حاصل از تحریم ها و فشارهای نظاممند بین المللی بر اقتصاد کشور قابلِ فهم است(فرضیه). مفروض پژوهش آن است که تجربۀ نقشآفرینی نیروهای اجتماعی مذکور در فرایند توسعۀ اقتصادی کشور مستعد فرصتها و چالشهایی در راستای دستیابی ج.ا.ا به الگوی توسعۀ پویای ملی و برون رفت از تنگناهای موجود بوده و لذا تجربۀ ورود نظامیان به اقتصاد در بُعدِ جهانی تجربۀ موفقی بوده است.(یافتههای تحقیق)
اقتصاد سیاسی توسعه,توسعه اقتصادی ج.ا.ا,نیروهای نظامی,هژمونی,ضد هژمونی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114071.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114071_02e3d9020528c7cb2496a061ea3b589e.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
7
16
2020
02
20
خاستگاه اندیشه مقاومت در ایران
362
385
FA
محمدجعفر
جوادی ارجمند
دانشار علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
mjjavad@ut.ac.ir
علی
محمدی مصیری
0000-0001-7630-7242
دانشجوی دکتری علوم سیاسی ـ جامعه شناسی سیاسی ـ دانشگاه تهران
a.mohamadi7171@gmail.com
در این پژوهش با استفاده از روش و مدل نظری توماس اسپریگنز در چهارچوب جامعه شناسی شناخت، خاستگاه اندیشۀ مقاومت و نحوۀ پدیدار شدن و نهادینه شدن آن در ذهنیت جامعۀ ایرانی بررسی شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر، درصدد پاسخ گویی به این سؤال اساسی است که: چه عواملی در شکل گیری، تکوین و نهادینه شدن اندیشۀ مقاومت در ایران نقش مؤثری داشته اند؟ رویکرد محققان توصیفی - تحلیلی بوده و برای تحلیل داده ها از نظریۀ بحران اسپریگنز، استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد جامعۀ ایرانی همواره با استبداد، دخالت روزافزون قدرت های بزرگ و نقض استقلال ملی خود توسط بیگانگان مواجه بوده است. نخبگان، روشنفکران (مذهبی و غیرمذهبی) در پاسخ به استبداد و بحران استقلال، بومی گرایی را بهعنوانِ تجلی اندیشۀ مقاومت پیشنهاد دادند. روحانیون، بومی گرایی در چهارچوب اسلام سیاسی و ملی گرایان، بومی گرایی را در چهارچوب ناسیونالیسم ایرانی به عنوانِ نظم مطلوب سیاسی ترسیم کردند. «مقاومت» در برابر استبداد و سلطه طلبی قدرت های بزرگ نقطۀ اشتراک هر دو گفتمان بومی گرایی به شمار می رود. در نهایت، این دو گفتمان با رهبری و هدایت مصلح بزرگ انقلابی و اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) در قالب و ظرف مذهب شیعه به سازگاری نسبی رسیدند و ناسیونالیسم ایرانی ذیل الگوی اسلام سیاسی برگرفته از انقلاب اسلامی ایران قرار گرفت و در ارتباط با آن معنا و مفهوم پردازی شده است. ازاینرو، اندیشۀ مقاومت پدیده ای تاریخی، موقعیت مند و زمینه مند است و پدیدار شدن اندیشۀ مقاومت در جامعۀ ایرانی را میتوان حاصل برخورد اندیشه و واقعیت و رابطۀ دیالکتیکی و اثرگذاری متقابل آن ها دانست.<br />
استقلالطلبی,اندیشه,ایران,انقلاب اسلامی,غیریتسازی,مقاومت,هویتسازی
https://ipr.isri.ac.ir/article_114072.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_114072_645bdb459dac171b664911e29a1635b7.pdf