پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
1
2
2013
09
22
استعاره صراط و سکولاریسم در اندیشه سیاسی سید قطب
11
37
FA
ابراهیم
برزگر
استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
barzegar.2010@yahoo.com
این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه سید قطب، بهمنزلة یکی از متفکران برجستة اهل سنت و از پرچمداران بیداری در جهان اسلام، که اثر فراوان و ماندگاری بر اندیشمندان و نیز جنبشهای جهان اسلام داشتهاست، بر مبنای استعارة صراط، در دو موقعیت تولید محتوا و تولید تعبیر بیانی، به تحلیل و نقد سکولاریسم پرداختهاست (سؤال). از نظر سید قطب، جهان غرب، که اثری انکارناپذیر بر دیگر مناطق دنیا دارد، و نیز جهان اسلام با بحران ناشی از سکولاریسم مواجهاند (فرضیه). در مقالة حاضر، اثبات این فرضیه را از طریق تحلیل محتوا و شیوة تفسیری پی گرفته (روش) و در پی نشان دادن نیروی نجاتبخش اسلام برای رهایی از بحران سکولاریسم بودهایم (هدف). اثبات نقش بیبدیل اسلام و خیزش اسلامی در ترسیم آیندة جهان از نتایجی است که در این مقاله بدان دست یافتهایم (یافتهها).
سید قطب,سکولاریسم,استعارة صراط,اندیشة سیاسی,اهلسنت
https://ipr.isri.ac.ir/article_45060.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_45060_5861f68b4ef9abce57b236cbcabed79b.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
1
2
2013
09
22
رویکردهای مطالعات سیاسی در قرآن کریم
39
62
FA
غلامرضا
بهروزی لک
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم
behroozlak@gmail.com
قرآن کریم، این متقنترین پیام الهی برای سعادت بشر، هرچند پس از نزول همواره در اختیار جهانیان بودهاست، تاکنون برای گشودن گرههای دستوپاگیری که بشر را از سعادت بازداشته مورد توجه جدی قرار نگرفتهاست. برای جبران این خلأ باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه میتوان با بهرهگیری از قرآن کریم معضلات سیاست را حلوفصل کرد (سؤال). کشف این چگونگی از طریق تفسیر موضوعی سیاست در قرآن و مرجعیتبخشی به آن، همسو با اسلامیسازی دانش سیاسی، میسر است (فرضیه). بررسی این فرضیه منوط به شناسایی و تبیین رویکردهای مطالعات سیاسی در قرآن کریم است (روش)، با این نیت که مرجعیت علمی قرآن به تصویر کشیده شود (هدف). برایناساس، باید گفت مطالعات درجه دوم (تأثیر قرآن بر مطالعات سیاسی) بر مطالعات درجه اول (بررسی دیدگاههای سیاسی قرآن) رجحان دارد (یافتهها).
قرآن کریم,دانش سیاسی,مطالعات درجهاول,مطالعات درجهدوم,مرجعیت علمی
https://ipr.isri.ac.ir/article_45061.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_45061_4f1e0baf252f181a5fc034db180a635c.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
1
2
2013
09
22
اخلاق و سیاست در حکمت متعالیه
63
82
FA
نجمه
کیخا
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه قم
najmeh_keikha@yahoo.com
هرچند تاکنون در باب رابطة اخلاق و شریعت و نیز ارتباط متقابل آن دو با علوم گوناگون، از جمله سیاست، پژوهشهای بسیاری صورت گرفته، تصویر روشنی از ارتباط اخلاق و سیاست در پرتو شریعت، برای حل ابهامات موجود، ارائه نشدهاست. دراینخصوص، ملاصدرای شیرازی، برای نشان دادن نسبت اخلاق و سیاست، دستگاه فلسفی ویژهای بنا نهاد (حکمت متعالیه)، که جامع عقل و وحی بود، هرچند باید به این سؤال پاسخ داد که او چگونه توانست به این امر توفیق یابد (سؤال). در حکمت متعالیه، اخلاق، به دلیل سیراب شدن از دو منبع عقل و وحی، دارای قابلیت لازم برای ارتباط یافتن با سیاست است (فرضیه). بررسی ارتباط حکمت و شریعت در حکمت متعالیه و سپس واکاوی رابطة اخلاق و سیاستْ راهی برای سنجش فرضیة مقالة حاضر است (روش). در این مقاله درصدد بودهایم نشان دهیم اخلاقِ برخاسته از دو منبع حکمت و شریعت، با نگاهی جامع به ابعاد انسان و جامعه، میتواند نویدبخش مدینة فاضله باشد (هدف). لزوم توجه همزمان به حکمت، شریعت، اخلاق، انسان و جامعه، بهمنزلة لوازم دستیابی به مدینة فاضله، از نتایجی است که در این مقاله بدان دست یافتهایم (یافتهها).
اخلاق,سیاست,حکمت,شریعت,حکمت متعالیه
https://ipr.isri.ac.ir/article_45062.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_45062_c9d48bd7ffbbe20d8f042b0a1b467072.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
1
2
2013
09
22
سیاست در اسلام لیبرالی (بررسی و نقد اندیشههای سیاسی در گفتمان اسلام میانهرو ترکی)
83
111
FA
مرتضی
شیرودی
دانشیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه امام صادق(ع)
dshirody@yahoo.com
رسول
نوروزی فیروز
0000-0001-8998-6088
پژوهشگر گروه مطالعات تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
rasoolnorozi@gmail.com
ظهور اندیشة اسلام میانهرو در ترکیه و حاکمیت یافتن آن در عرصة اجتماعی و سیاسی این کشور از جمله رویدادهای جهان اسلام است که توجهی جدی را میطلبد؛ پس از نهضت بیداری اسلامی، تلاش میشود این گفتمان ـ که، با اتکا بر برداشتی کثرتگرایانه از اسلام، توانستهاست در عرصة داخلی از سد لائیسیتة متصلب آتاتورکی عبور کند و نیز اسلامگرایان سیاسی (اربکانی) را به حاشیه براند ـ الگویی برای حکومتداری مطلوب اسلامی در نظامهای جدید سیاسی و بدیلی برای جریان انقلاب اسلامی ایران در کشورهای عربی معرفی شود.<br /> پرسشی که موجب شدهاست نگارندگان این مقاله به بررسی رویکردهای سیاسی اسلام میانهرو همت گمارند این است که اساساً ویژگیهای این گفتمان چیست که کشورهای غربی درصددند آن را الگویی برای کشورهای اسلامی قرار دهند (سؤال). در پاسخ به این پرسش، نویسندگان بر این باورند که وجود نوعی گرایش صوفیانه در اسلام میانهروِ ترکی و تلفیق آن با اندیشههای غربی سبب شدهاست این قرائت از اسلام، در این کشور، قابلیت اجرایی بیشتری بیابد و همین مسئله در رویکردهای سیاسی این گفتمان نیز متبلور شود (فرضیه)؛ ازاینرو، برای اثبات این مدعا، در این نوشتار، ضمن بیان گزارشی اجمالی از فرایند ظهور این گفتمان در ترکیه و معرفی مؤسسان و رهبران آن، رویکرد این گفتمان به جایگاه سیاست در اسلام و موضوعات مرتبط با آن ـ همچون نقش دولت در جامعة اسلامی، اسلام و لیبرالیسم غربی، اسلام و انقلاب و نیز تمدن اسلامی ـ بررسی شدهاست (روش). نویسندگان این مقاله، که در پی نشان دادن چالشهای اسلام لیبرالی ترکی در مصاف با اسلام سیاسی بودهاند (هدف)، به نتایجی دست یافتهاند که از آن جمله عملیاتی شدن تفکر نوعثمانی در اسلام میانهروِ ترکی و نیز اقدام دولت اردوغان در ترویج نوع جدیدی از سکولاریسم دینی است (یافتهها).
ترکیه,مدرنیته,سیاست,تمدن,اسلام میانهرو
https://ipr.isri.ac.ir/article_45063.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_45063_58ff7d5295a279cd3c152274a8404961.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
1
2
2013
09
22
شناسایی مبانی نظری گفتمان اسلامی توسعه با محوریت آموزههای دینی و اندیشههای سیاسی امام خمینی(ره)
113
132
FA
محسن
عبداللهی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان
abdollah.mohsen.politics@gmail.ocm
کاربست گفتمان غربی توسعه در کشورهای مسلمان نتایجی ناگوار در پی داشته، که از آن جمله تردید مسلمانان بر سر دوراهیهای متعدد و نوین توسعه بودهاست، اما بابی که اسلام در رویارویی با نظریههای معاصر غربی توسعه میگشاید چیست (سؤال)؟ گفتمان اسلامی توسعه، با اثرپذیری از تحولات تاریخ اسلام و جنبشهای اصلاح دینی، با محوریت آموزههای اسلامی و اندیشههای سیاسی امام خمینی، راهی نو فراروی مسلمانان گشودهاست (فرضیه)، که بررسی آن در پرتو توجه به وحدت دینی، پیوستگی اسلامی و منافع ملی و نیز تأثیر آن بر تولید<br /> و تداوم توسعه میسر است (روش). در مقالة حاضر کوشیدهایم ثابت کنیم که گفتمان اسلامی توسعه در مبانی نظری و عملی خود از استحکام لازم برخوردار است (هدف). همچنین، نتیجه گرفتهایم که لزوم عزم عمومی برای پیادهسازی گفتمان اسلامی، ضرورت تأسیس نهادهای مدنی مناسب و فعال در این راه و نیز اهتمام مردم به ارزشهای دینی پیشنیاز دستیابی به توسعه به شمار میآید (یافتهها).
توسعه,گفتمان اسلامی,امام خمینی,منافع ملی,آموزههای دینی
https://ipr.isri.ac.ir/article_45064.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_45064_b1e90a1c637ccd67b8c9abbbfa7bc96c.pdf
پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)
پژوهش های سیاست اسلامی
2345-5705
2717-3720
1
2
2013
09
22
معرفی و نقد کتاب شیطانی که ما میشناسیم (نحوة برخورد با ابرقدرت جدید ایران)
133
154
FA
جواد
امامجمعهزاده
دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه اصفهان
javademam@yahoo.com
محسن
محمدی الموتی
دانشجوی دکترای روابط بینالملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان
m_alamooti@yahoo.com
روابط خصمانة آمریکا با ایران، پس از انقلاب اسلامی، موجب شد بسیاری از امریکاییها به نگارش کتاب و مقاله دربارة ایران گرایش یابند، که رابرت بائر، نویسندة کتاب <em>شیطانی که ما میشناسیم</em> (نحوة برخورد با ابرقدرت جدید ایران)، از این جمله است. باوجوداین، باید پرسید که آیا آنان توانستهاند تصویری متفاوت از ایران امروز (جدید) نشان دهند (سؤال)؟ نویسندة این کتاب ـ هرچند کوشیدهاست، به منظور ترغیب دولتمردان امریکا به مذاکره با ایران، سیمای جدیدی از ایران، در حکم ابرقدرتی منطقهای، ترسیم کند ـ با تهاجمی و توسعهطلبانه دانستن سیاستهای ایران، عملاً، نتوانستهاست امریکاییها را به مفاهمه با ایران متقاعد کند (فرضیه). نویسندگان مقالة حاضر کوشیدهاند، ضمن معرفی اجمالی اثر رابرت بائر، به تحلیل آن بپردازند (روش) تا نشان دهند نوشتههایی چون کتاب مزبور، همچنان، بهگونهای ضمنی و ظریف، در پی ترسیم تصویری شیطانی از ایراناند (هدف). گره خوردن تصویری که امریکاییها از ایران ترسیم کردهاند با دیدگاههای صهیونیستی، پی نبردن نویسندگان و مسئولان امریکایی به ماهیت درونی انقلاب اسلامی و کشف زمینهسازیهای امریکا برای سرکوب بیشتر هلال شیعی و هارتلند آن، یعنی ایران، از نتایج این مقاله است (یافتهها).
خاورمیانه,ایران,امریکا,کشورهای حاشیة خلیج فارس,رابرت بائر
https://ipr.isri.ac.ir/article_45065.html
https://ipr.isri.ac.ir/article_45065_cf81bcc8851b98766ccc3c38d746c138.pdf