TY - JOUR ID - 144663 TI - نظریه تاریخی انقلاب اسلامی با رویکرد نوصدرایی JO - پژوهش های سیاست اسلامی JA - IPR LA - fa SN - 2345-5705 AU - قائمی نیک, محمدرضا AD - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 9 IS - 20 SP - 226 EP - 250 KW - نظریۀ تاریخی KW - حکمت متعالیه KW - پارسانیا KW - جامعه KW - تاریخ DO - N2 - انقلاب اسلامی ایران، به‌مثابه پدیده‌ای دینی، هم سویه‌ای دینی و ماورائی دارد و هم سویه‌ای تاریخی و اجتماعی و بنابراین نظریه‌ای که در مقام فهم و توضیح آن برآید، بایستی بتواند این دو سویه را تبیین کند. متفکرین نوصدرایی (نظیر علامۀ طباطبائی، شهید مطهری و حمید پارسانیا) از یک‌سو با نظر به حکمت متعالیه و نوآوری‌ در آن و از سویِ دیگر با نظر به وقوع انقلاب اسلامی، تلاش کرده تا در آثار مختلف خود، نظریه‌ای تاریخی-اجتماعی دربارۀ انقلاب اسلامی صورت‌بندی کنند. در این مقاله تلاش شده تا با بهره‌گیری از روش‌شناسی بنیادین، پس از مروری بر تاملات حکمای صدرایی معاصر دربارۀ جامعه و تاریخ، شش مسئلۀ «هستیِ تاریخ و توضیح دینی نحوۀ تحول آن، نیروی محرک تاریخ، دوره‌بندی عام و خاص تاریخی، ظهور تجدد غربی و مراحل آن، نحوۀ مواجهه مسلمانان و ایرانیان با تجدد و نیروهای آن و ریشه‌ها و بسترهای تاریخی انقلاب اسلامی» بررسی شود. در نتیجه‌گیری اشاره شده است که مطابق رویکرد نوصدرایی و مخصوصاً دیدگاه پارسانیا، انقلاب اسلامی محصول تغییر در نسبتِ نیروهای معرفتی و اجتماعی حاضر در جامعۀ گذشته و معاصر ایرانی بوده و امکان مواجهه فعال جهان اسلام با جهان مدرن را ایجاد کرده است. UR - https://ipr.isri.ac.ir/article_144663.html L1 - https://ipr.isri.ac.ir/article_144663_a0d8d3f754adb35ec9d9656426fb4a24.pdf ER -