الگوی مردم‌سالاری دینی به‌مثابه شیوه زیست مبتنی بر دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اندیشه سیاسی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

3 استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

در عصر حاضر، ناکامی بسیاری از نظام‌ های نودموکراتیک عمدتاً به این مسئله برمی‌ گردد که سیاستمداران این جوامع تصور می‌ کردند با ایجاد چند نهاد حزبی و پارلمانی قادر به تأسیس مردم‌سالاری بوده و از تعمیق آن در سطوح پایینی جامعه غفلت ورزیدند. این در حالی است که به اعتقاد برخی از اندیشمندان سیاسی، مردم‌ سالاری صرفاً یک شیوه حکومت نبوده بلکه نوعی زیست و سلوک سیاسی و اجتماعی است. آراء آیت‌ الله خامنه‌ ای نشان می‌ دهد که ایشان به مفهوم مردم‌ سالاری دینی نگاه وسیع‌ تری داشته و این مفهوم را به‌ مثابه یک شیوه زیست اجتماعی در نظر می‌گیرند. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، با بهره‌ گیری از روش اجتهادی، پاسخ به این سؤال است که مفهوم و مؤلفه‌ های مردم‌سالاری دینی به‌مثابه شیوه زیست، چیست؟ مبتنی بر رهیافت فوق، الگوی مردم‌سالاری دینی عبارت است از شیوه زندگی مردمی که در چهارچوب قوانین و آموزه‌های اسلامی، در تمامی عرصه‌های زیست اجتماعی و در کلیه فرآیندهای تصمیم سازی/گیری، اجرا و نظارت مشارکت فعال داشته باشند. مؤلفه‌ های شناسایی شده الگوی مردم‌سالاری به‌مثابه زیست اجتماعی عبارت‌ اند از: مشارکت فعال و گسترده در تمامی عرصه‌ها، تعاون و همیاری، تمرکززدایی، مشورت و گفتگوی آزاد در حوزه عمومی، بسط جامعه مدنی و حلقه‌های میانی و امربه‌ معروف و نهی از منکر.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Model of Religious Democracy as a Lifestyle Based on the Views of Ayatollah Khamenei

نویسندگان [English]

  • Sayyed Sadrodin Moosavi Jashni 1
  • Aliakbar Bakhtiari 2
  • Abbas Keshavarz 3
1 Associate Professor, Department of Political Thought, Imam Khomeini (RA) Research Institute and Islamic Revolution, Tehran, Iran
2 PhD student of political thought, Imam Khomeini (RA) and Islamic Revolution Research Institute, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Shahid University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In today's era, the failure of many neo-democratic systems is mainly due to the fact that the politicians of these societies thought they were able to establish democracy by creating a few party and parliamentary institutions and neglected to deepen it at the lower levels of society. This is despite the fact that, according to some political thinkers, democracy is not just a form of government, but a way of life and political and social conduct. By following the opinions of Ayatollah Khamenei, we found that he has a broader view of the concept of religious democracy and considers this concept as a way of social life. Therefore, the purpose of the present fundamental research, using the ijtihad method, is to answer the question, what are the concept and components of religious democracy as a way of life? Based on the above approach, the model of religious democracy is the method and way of life of the people who, within the framework of Islamic laws and also based on Islamic teachings, in all areas of social life - including politics, economy, culture, science and knowledge, etc. Active participation in all decision-making, implementation and monitoring processes. The identified components of the model of democracy as life are: active and extensive participation in all areas of life and society, cooperation and cooperation, decentralization, free consultation and dialogue in the public sphere, expansion of civil society and middle circles, and the prohibition of evil.Based on the above approach, the model of religious democracy is the method and way of life of the people who live within the framework of Islamic laws and also based on Islamic teachings, in all areas of social life - including politics, economy, culture, science and knowledge, etc. - have active presence and participation in all decision-making/making, implementation and monitoring processes. The identified components of the model of democracy as life are: active and extensive participation in all areas of social life, cooperation and assistance, decentralization, free consultation and dialogue in the public sphere, the development of civil society. And the middle circles and enjoining good and forbidding evil.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Democracy
  • Lifestyle
  • Democracy

این مقاله مستخرج از پایان نامه دکتری نویسنده مسئول مقاله با عنوان بررسی فرایند گذار به مردم سالاری دینی در نظام جمهوری اسلامی ایران از چشم­انداز نظریات ساختار –کارگزار  بسیج سیاسی است.

آربلاستر، آنتونی(1379). دمُکراسی. (حسن مرتضوی، مترجم). تهران، آشیان.
اِرمه، گی(1376). فرهنگ و دموکراسی. (مرتضی ثاقب‎فر، مترجم). تهران، ققنوس .
افتخاری، اصغر(1377). قدرت سیاسی، حوزه عمومی و جمهوری اسلامی. مطالعات راهبردی، 1(2)، 31-68.
افضلی، رسول، و صدرآرا، روزبه(1362). جامعه مدنی؛ مباحث کلی. دانشنامه جهان اسلام، تهران، کتاب مرجع، 378-382.
انصاری، منصور(1384). دموکراسی گفتگویی. تهران، مرکز.
بردسالی، کارن، و گیدنز، آنتونی(1389). جامعه شناسی. (حسن چاوشیان، مترجم). تهران، نشر نی.
بوگاردوس، اموری(1352). تعاون و اصول اولیه آن. تهران، وزارت تعاون و امور روستاها.
بیانات آیت الله خامنه‎ای، دسترسی در : https://farsi.khamenei.ir/.
بیتهام، دیوید، و بویل، کوین(1376). دموکراسی چیست؟ (آشنایی با دموکراسی). (شهرام نقش تبریزی، مترجم). تهران، ققنوس.
پورفرد، مسعود (1384). مردم‌سالاری دینی. قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
تیلی، چارلز (1385). از بسیج تا انقلاب. (علی مرشدی‎زاد، مترجم). تهران، پژوهشکده امام خمینیŠ و انقلاب اسلامی.
چلبی، مسعود (1395). جامعه شناسی نظم؛ تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی. تهران، نشرنی.
حسینیا، احمد (1378). اسلام و آئین نبرد. تهران، رامین.
روسو، ژان ژاک (1400). قرارداد اجتماعی، ترجمه غلامحسین زیرک‎زاده، تهران، قاصدک صبا.
زکی‎پور، جبرئیل(1393). اسلام آئین صلح و گفتگو. تهران، مهدیه.
سیدرضی(1379). نهجالبلاغه،(علی دوانی، مترجم). تهران، بنیاد نهج‎البلاغه.
فرهادی، مرتضی(1397). انسانشناسی یاریگری. تهران، حبله رود.
‫فیرحی، داود (۱۳۸۳). از مدینه النبی به مردم‌سالاری دینی. خردنامه همشهری، (41)، 18-19.
قاضی‎مرادی، حسن (1397). گذارها به دموکراسی. تهران، اختران.
کالون، کرگ، و نوبهار، رحیم (1389). تاریخچه مفهوم جامعه مدنی و حوزه عمومی، تحقیقات حقوقی، 13(51)، 303-331.
کلینی، محمد بن یعقوب (1375). أصول الکافی. (محمدباقر کمره‏اى، مترجم). قم، اسوه.
کوهن، کارل (1374). دموکراسی. (فریبرز مجیدی، مترجم). تهران، خوارزمی.
گیدنز، آنتونی (1383). چکیده آثار آنتونی گیدنز. (حسن چاوشیان، مترجم). تهران، ققنوس.
گیدنز، آنتونی (1387). فراسوی چپ و راست. (محسن ثلاثی، مترجم). تهران، علمی.
گیدنز، آنتونی (1388). چشماندازهای جهانی. (محمدرضا جلائی‎پور، مترجم). تهران، طرح‎ نو.
گیل، گریم (1394). پویایی دموکراسیسازی. (سعید حاجی‎ناصری و فرید حسینی‎مرام، مترجمان). تهران، اختران.
مدیرشانه‎چی، محسن (1379). تمرکزگرایی و توسعهنیافتگی سیاسی در ایران معاصر. تهران، رسا.
مشکات، محمد (1382). منابع، مبانی و مؤلفه‎های مردم‎سالاری دینی. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 4 (9و10)، 4-24.
مک‎لگان، پاتریشیا (1377). عصر مشارکت. (مصطفی اسلامیه، مترجم). تهران، دفتر پژوهش‎های فرهنگی.
موفه، شانتال (1391). درباره امر سیاسی. (منصور انصاری، مترجم). تهران، رخ‎داد نو.
هابرماس، یورگن (1392). دگرگونی ساختار حوزه عمومی. (جمال محمدی، مترجم) تهران، افکار.
Barbu, Zevedei (1956), Democracy and Dictatorship: Their Psychology and patterns of life, London, Routedge.
Dewey, John (1916), Democracy and Education, New York, The Macmilan company.
Habermas, Jurgen (1999), Three Normative Models of Democracy, London: Routedge.