چالش‌های امت اسلامی و راه‌کارهای سیدجمال‌الدین اسدآبادی برای برون‌رفت از آن (بر اساس نظریه بحران اسپریگنز)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

10.22034/ipr.2024.434028.2081

چکیده

کشورهای اسلامی در زمان سید جمال به دلیل استعمار و استبداد دچار عقب‌ماندگی شده بودند. بدین خاطر سید جمال تلاش بسیاری جهت برون‌رفت جهان اسلام از عقب‌ماندگی کرد. ایشان با مطالعه جهان اسلام، علل عقب‌ماندگی را دو سطح داخلی(استبداد، مسخ‌ دین‌، فقدان‌ همبستگی‌ اجتماعی، خرافات و جهل، جدایی دین از سیاست، وابستگی به غرب) و خارجی (استعمار) می‌داند و راه‌کارهایی را نیز برای برون‌رفت از این چالش‌ها در دو بعد (نظری و عملی) ارائه کرده است. مقاله حاضر با الگوی نظریه بحران اسپریگنز (بررسی وضعیت موجود و مطلوب، تشخیص علل مشکل و ارائه راه‌حل) راه‌کارهای سید جمال برای برون‌رفت از این چالش را مورد بررسی قرار داده و درنهایت برای راه‌کار نظری از اندیشه سیاسی خود سید جمال: مبارزه با خودکامگی مستبدان، مجهز شدن به علوم و فنون، بازگشت به اسلام نخستین، وحدت مسلمانان، دمیدن روح جهاد و مبارزه در کالبد جامعه اسلامی، مبارزه با خودباختگی در برابر غرب، مشارکت و همبستگی مردم و برای راه‌حل عملی: برخورد با دربار برای مبارزه با استبداد، آگاهی دادن به مردم و مردمی کردن جریان استبدادستیزی، تربیت نیروهای جوان و نهادینه کردن تفکر ضداستبدادی در آن‌ها، آگاه ساختن علمای بلاد از اوضاع ایران و منسجم نمودن آنان برای مقابله با استبداد، عدم مشروعیت حکومت استبدادی  را استخراج کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Challenges of the Islamic Ummah and Seyyed Jamaluddin Asadabadi's Solutions to Overcome Them (Based on Spriggans Crisis Theory)

نویسنده [English]

  • ebrahim masoumi
Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Kashan University, Kashan, Iran
چکیده [English]

During the time of Seyyed Jamal, Islamic countries were backward due to colonialism and tyranny. By studying the Islamic world, he identified the causes of backwardness on two internal levels (tyranny, distortion of religion, lack of social solidarity, superstitions and ignorance, separation of religion from politics, dependence on the West) and foreign (colonialism) and has also presented solutions to overcome these challenges in two dimensions (theoretical and practical), the present article is based on the model of Spriggan's crisis theory (examination of the current and desired situation, identification of the causes of the problem and presenting the solution) examined Seyyed Jamal's solutions to overcome this challenge and finally for the theoretical work of Seyyed Jamal's political thought: fighting the autocracy of autocrats, equipping with science and technology, returning to the first Islam, The unity of Muslims, instilling the spirit of jihad and fighting in the body of the Islamic society, fighting self-defeat against the West, the participation and solidarity of the people and for a practical solution: dealing with the court to fight tyranny, informing the people and popularizing the process of tyranny, training forces. Young people and institutionalizing anti-authoritarian thinking in them, informing the scholars of Balad about the situation in Iran and uniting them to confront the tyranny, has extracted the illegitimacy of the authoritarian government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seyed Jamal
  • Colonialism
  • Tyranny
  • Islamic World
  • Spriggans Theory
نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی.
اسپریگنز توماس (1370). فهم نظریه های سیاسی. (فرهنگ رجایی، مترجم)، تهران، آگاه.
اسدآبادى، سیدجمال‌الدین (1348). عروه‌الوثقى. (زین‌العابدین کاظمى خلخالى، مترجم). تهران، حجر.
اسدآبادى، سیدجمال‌الدین (1355). مقالات جمالیه. (ابوالحسن جمالى، مصحح). تهران، طلوع آزادى.
اسدآبادى، سیدجمال‌الدین (1359). نیچریه یا مادیگرى. قم، دفتر انتشارات اسلامى.
اسدآبادى، میرزا لطف‌الله (1349). شرح حال و آثار سیدجمال‌الدین اسدآبادى. قم، دارالفکر.
اسدآبادی، سیدجمال‌الدین (1379). نامه‌ها و اسناد سیاسی تاریخی. (سید هادی خسروشاهی، به کوشش). تهران، کلبه شروق.
افشار ایرج (1389). سواد و بیاض: مجموعه مقالات، تهران، اساطیر.
جمالى اسدآبادى، صفات‌الله (1349). اسناد و مدارک درباره سیدجمال اسدآبادى. قم، انتشارات حوزه علمیه قم.
جمالى اسدآبادى، صفات‌الله (1379). زندگی و مبارزات سیدجمال‌الدین اسدآبادی. (سیدهادی خسروشاهی، به کوشش). قم، کلبه شروق..
حائری، عبدالهادی (۱۳۶۴). تشیع و مشروطیت در ایران. تهران، امیر کبیر.
حلبى، على‌اصغر (1383). زندگى و سفرهاى سیدجمال‌الدین اسدآبادى. تهران.
سمندر عبدالله (1360). گزیده عروه‌الوثقی سید‌جمال‌الدین حسینی. تهران، مولوی.
صاحبى، محمدجواد (1375). سیدجمال‌الدین اسدآبادى بنیان‌گذار نهضت احیاء فکر دینى. تهران، فکر نور.
ضابطپور، غلامرضا (1387). اندیشه سیاسی سیدجمال‌الدین اسدآبادی. تهران،کانون اندیشه جوان.
طباطبایی، سیدجواد (1367). سیدجمال‌الدین اسدآبادی، دایره المعارف بزرگ اسلامی، جلد اول، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
طباطبایى، محمد محیط (1352). نقش سیدجمال‌الدین اسدآبادى در بیدارى مشرق زمین. قم، دفتر تبلیغات اسلامى.
عنایت، حمید (1358). سیرى در اندیشه سیاسى غرب. تهران، امیرکبیر.
کیخا نجمه (1399). حکمت و سیاست در اندیشه سیدجمال‌الدین اسدآبادی. پژوهش‌های راهبردی سیاست، 9(35)، 199-221.
مجتهدی کریم (1363). سیدجمال‌الدین اسدآبادی و تفکر جدید. تهران، تاریخ ایران.
مدرسی چهاردهی مرتضی (1390). سیدجمال‌الدین و اندیشه های او. تهران، امیرکبیر.
مدرسی مرتضی (1337). آراء و معتقدات سیدجمال‌الدین افغانی. تهران، اقبال.
مدرسى چهاردهى، مرتضى (1360). سیدجمال‌الدین و اندیشه‌هاى او. تهران، سپهر.
مطهرى، مرتضى (1377). بررسى اجمالى نهضت‌هاى اصلاحى در صد ساله اخیر. قم، صدرا.
مقدم محمدباقر (1374). سیدجمال‌الدین اسدآبادی غریو بیداری. قم، سازمان تبلیغات اسلامی.
موثقی، سید احمد (1388). سیدجمال‌الدین اسدآبادی: مصلحی متفکر و سیاستمدار. قم، بوستان کتاب.
موسوی، سید مهدی (1389). تأثیر حکمت متعالیه بر شخصیت و اندیشه سیدجمال‌الدین اسدآبادی، مجموعه مقالات سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 261-295.
واثقی، صدر (1355). سیدجمال‌الدین حسینی پایه گذار نهضت های اسلامی. تهران، پیام.
واثقى، صدر (1348). سیدجمال‌الدین پایه‌گذار نهضت‌هاى اسلامى. تهران، نشرتهران.

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1402
  • تاریخ دریافت: 14 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 13 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1402