منافع ملی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از منظر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

نظریه‌پردازان گوناگون از جمله ایدئالیست‌ها و رئالیست‌ها درباره ماهیت منافع ملی،نظریه‌هایی داده‌اند. (تاریخچه) اما ابهام در ماهیت و جایگاه منافع ملی در قانون اساسی، باعث فقدان تبیین سیاست خارجی مستقل در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و موجب تناقض حرکت در دیپلماسی کشور می‌شود. (مسئله) با وجود آن، رابطه بین منافع ملی و الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در چهارچوب قانون اساسی ج. ا. ا. صورت نگرفته است. (پیشینه) ازاین‌رو، با چنین پرسشی مواجهیم: رابطة منافع ملی با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از منظر حقوق اساسی چیست؟ (سؤال) آیات و روایات، ماهیت منافع ملی را باتوجه‌به ارزش‌های بنیادین و همچنین آرمان‌ها و اهداف الگوی اسلامی- ایرانی روشن کرده است. (فرضیه) این مقاله با رویکردی واقع‌بینانه و درعین‌حال آرمان‌گرایانه در پی نشان‌دادن واقعیات و آرمان‌های عرصة بین‌المللی، انسان و جامعه، در پیگیری و دستیابی به منافع ملی است. (هدف) این نوشتار با روش تحلیل محتوای حقوقی و با استفاده از قانون اساسی دیدگاه‌های مقام معظم رهبری(مدظله)، تحقق هدف پیش‌گفته را دنبال می‌کند. (روش) اجتناب‌ناپذیری استخراج منافع ملی از قانون اساسی و انطباق ماهیت آن با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از دستاوردهای مقاله است. (یافته)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

National Interests in the Islamic-Iranian Pattern of Development from the perspective of the Constitutional Law of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Khoshchehreh 1
  • Abbasali Azimi Shoushtari 2
1 Associate Professor of Economy Department, Tehran University
2 PhD Student in Strategic Management, Supreme National Defense University
چکیده [English]

Different theorizers like Idealists and Realists have proposed theories on the nature of national interests. (History) But, ambiguity in the nature and position of national interests in the Constitution has caused the lack of explanation of an independent foreign policy in the Islamic-Iranian pattern of development and paradox in the movement of the country's diplomacy. (Problem) Nevertheless, the relationship between national interests and the Islamic-Iranian pattern of development is not met in the framework of the Constitution of the Islamic Republic of Iran. (Background) What is the relationship between national interests and the Islamic-Iranian pattern of development from the perspective of the constitutional law? (Question) Verses of the Quran and narrations have clarified the nature of national interests regarding the fundamental values as well as the ideals and goals of the Islamic –Iranian pattern. (Hypothesis) The present article, with a realistic and at the same time idealistic approach, seeks to show the realities and ideals of international arena, human and society in pursuing and reaching national interests. (Objective) The present article seeks to achieve the mentioned goal by utilizing the method of analyzing legal content and making use of the Constitution and viewpoints of the Supreme Leader. (Methodology)  Inevitability of driving national interests out of the Constitution and matching its nature with the Islamic-Iranian pattern of development are from the findings of the present paper. (Findings

کلیدواژه‌ها [English]

  • National Interests
  • Development
  • Constitutional Law
  • National Power
  • National Wealth

مراجع

قرآن کریم
قانون اساسی
سند چشم‌انداز
منشور سازمان ملل متحد
ابن أبی الحدید، عبد الحمیدبن‌هبهْْ الله (1404). شرح نهج البلاغه، قم، مکتبهْْ آیهْْ‌الله المرعشی النجفی‏، ج20.
امام جعفرصادق† (1377). مصباح الشریعه، ترجمه و شرح عبدالرزاق گیلانی، تهران، پیام حق.
حافظ‌نیا، محمدرضا (1385). اصول و مفاهیم ژئو پلتیک، مشهد، پاپلی.
حیدری، غلامحسن (1387). «نظام ژئوکالچرجهانی قرن بیست و یکم و جایگاه ایران»، مجموعه مقالات محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
دهخدا، علی‌اکبر (1377). فرهنگ لغات دهخدا، تهران، امیرکبیر.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1382). «تحول نظریه‌های منازعه و همکاری در روابط بین‌الملل»، فصلنامة علمی- پژوهشی پژوهش حقوق و سیاست، شماره 8، بهار و تابستان، ص73-116.
روحانی، حسن (1385). «ثروت ملی یا قدرت ملی، اولویت با کدام است؟»، نشریه راهبرد (مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام)، شماره 35، فروردین، ص 7-18.
ـــــــــــــــ (1370). «دیدار مسئولان وزارت امور خارجه و سفرای ایران در خارج از کشور با رهبر انقلاب»، مندرج در: khamenei.ir
ـــــــــــــــ (1381). «بیانات در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با رهبر انقلاب»، مندرج در: khamenei.ir
ـــــــــــــــ (1391). «بیانات در دیدار کارگزاران نظام»، مندرج در: khamenei.ir
ـــــــــــــــ (1392). «بیانات در دیدار مسئولان نظام»،30 تیر، مندرج در: khamenei.ir
ـــــــــــــــ (1392). «بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری» 14 شهریور، مندرج در: khamenei.ir
ـــــــــــــــ (1389). «بیانات در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی با موضوع الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت»، مندرج در: khamenei.ir
ره پیک، حسن (1380). «جایگاه منافع ملی در سیستم حقوقی ایران»، فصلنامة مطالعات راهبردی، شماره 11 ـ 12، تابستان، ص 71-88.
سریع القلم، محمود (1376). «غرب‌شناسی چرا؟ تلقی‌های کهنه و تحولات جدید»، مجلة فرهنگ، سال دهم، شماره 24، زمستان، ص37-60.
طباطبایی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، جامعة مدرسین حوزه علمیه قم، ج 19 و 18، 9، 8 ، 5.
کاپلستون، فردریک (1375). تاریخ فلسفه (فیلسوفان انگلیسی)، ترجمة امیرجلال الدین اعلم، تهران، سروش، ج 5.
لاریجانی، محمدجواد، (1369). مقولاتی در استراتژی ملی، تهران، مرکز ترجمه و نشر کتاب.
مارکوزه، هربرت (1388). تمدن ـ فلسفه، انسان‌شناسی فلسفی، ترجمه محمود کتابی، آبادان، نشر پرسش.
معین، محمد(1364). فرهنگ لغات، تهران، امیرکبیر.
مورگنتا، هانس. جی(1376). سیاست بین ملتها، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
نصری، قدیر (1381). «بنیان‌های نظری مدینة دینی و دین مدنی»،فصلنامة مطالعات راهبردی، شماره 15، بهار، ص31-54.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 مهر 1393
  • تاریخ بازنگری: 12 آبان 1393
  • تاریخ پذیرش: 24 آذر 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار