بررسی نسبت سیاست عِدّه و عُدّه برپایه رویکرد انسان شناختی آیت الله شاه آبادی (ره)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارگروه علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

2 دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

3 دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

تفاوت مکاتب سیاسی را می توان در تعریف آنها از انسان ریشه یابی کرد (تاریخچه). از این رو، مسئلة این مقاله تبیین رویکرد آیت‌الله شاه‌آبادی به سیاست عِدّه و عُدّه در پرتو نگاه ایشان به انسان است (بیان مسئله). مرتبط با این حوزه، پژوهش های انجام شده یا صرفاً بر بعد عرفانی و فلسفی انسان یا به بحث از سیاست از نگاه ایشان فارغ از بستر انسان شناختی پرداخته اند (پیشینه). پس، پرسش اصلی مقاله این است که نسبت سیاست عِدّه و عُدّه با رویکرد انسان شناختی در اندیشه آیت‌الله شاه‌آبادی چیست (سؤال)؟ برای این منظور، این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی به استفاده از روش اسنادی و با تکنیک کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات اقدام کرده است (روش) که با بهره گیری از مبانی مفهومی اقدام به تعریف انسان از نگاه آیت‌الله شاه‌آبادی با تفکیک طبیعت و فطرت کرده، سپس نقش انسان را در تشکیل جامعه تحلیل کرده است. در ادامه، با تأکید بر اینکه احکام طبیعت باید پیرو احکام فطرت باشند (فرضیه)، سیاست عِدّه و عُدّه در اندیشة آیت‌الله شاه‌آبادی را تشریح می کند (هدف) و در نهایت، سیاست های کلی مستخرج از نسبت اصول فطری سیاست عِدّه با لوازم طبیعت انسان از نگاه سیاست عُدّه به دست می آید (یافته).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dissecting the relationship between “'Iddah” and' “Udah” Polices Based on the Anthropological Approach of Ayatollah Shah-Abadi

نویسندگان [English]

  • Hassan Majidi 1
  • Meysam Baharloo 2
  • Hadi Mirani Moqaddam 3
1 Associate Professor, Department of Political Science, Imam Sadiq University
2 PhD Student in Political Thought, Imam Sadiq University
3 PhD student in Political Thought, Institute of Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

The Political schools distinguished based on their own definition of human. Thus, this article dissects Ayatollah Shah-Abadi’s approach to Politics ('iddah” and' “Udah”) according to his view point about human. The related researches to Ayatollah Shah-Abadi’s works merely focused whether on Ayatollah’s merely philosophical and theosophy-related thoughts or political views omitting anthropological roots. So, the main question of this article is “How do “'iddah” and' “Udah” policies correlate based on Ayatollah Shah-Abadi’s own definition of human?” The article conducts a qualitative content analysis of content on Ayatollah’s collected works concerning his philosophy and his definition of the human-nature. Then, following the difference of “Nature and Fetrah”, Ayatollah shows human’s role in establishing the societies. Also, emphasizing that nature must be coordinated with Fetrah, Shah-Abadi’s views of “'Iddah” and' “Udah” policies are explained. Finally, the article dissects how Fetrah-based rules (the tendencies of coexistence, perfectionism, having dignity and help seeking) related to 'Iddah” policy and nature-based rules (improving the agriculture, industry, trade, donation and lending-culture) related to “Udah” Politics correlate to each others.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Shah-Abadi
  • Anthropology
  • Fetrah
  • “'Iddah” Policy
  • “Udah” Policy
قرآن کریم.
امین، ملا محسن (1420ق). اعیان ‌الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.
بهارلو، میثم و امید شفیعی (1399). «صورت بندی لوازم سیاسی خوشبختی در حکمت متعالیه»، دو فصلنامه علمی دانش سیاسی، شماره 32، صص 433-460.
پارسانیا، حمید (1387). عرفان و سیاست، قم، بوستان کتاب.
جعفر پیشه، مصطفی (1381). «اندیشه سیاسی آیت‌الله شاه‌آبادی و نقش آن در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)»، تهران، فصلنامه حکومت اسلامی، صص 65-84.
جمعی از اساتید (1387). حدیث عشق و فطرت (مجموعه مقالات درباره آراء حکمی معرفتی آیت‌الله العظمی محمدعلی شاه‌‌آبادی (ره))، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
خسروپناه، عبد الحسین (1389). چیستی انسان­شناسی، تهران، انسان­پژوهی دینی.
دشتبان، نیره (1386). آرای عرفانی آیت‌الله شاه‌آبادی در آثار امام خمینی(ره)، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی با همکاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
روحانی، محمد (1383). ایستاده در باد: نگاهی به تفسیر سوره احزاب، تهران، همشهری.
شاه‌آبادی، میرزا محمدعلی (1386 الف). رشحات البحار، تحقیق و ترجمه زاهد ویسی، تهران، سازمان انتشارات پ‍‍‍ژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
شاه‌آبادی، میرزا محمدعلی (1386ب). شذرات المعارف، توضیح و تقریر آیت‌الله نورالله شاه‌آبادی، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ دوم.
شاه‌آبادی، میرزا محمدعلی (1387). فطرت عشق، شرح آیت‌الله فاضل گلپایگانی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
صادقی فسا، سهیلا و ایمان عرفان منش (1394). «مبانی روش شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، شماره بیست و نهم صص 62-91.
فروتنی، زهرا (1398). «مدخلی بر اصول سیاست اسلامی امام خمینی: رویکرد پژوهشی»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشگاه امام صادق علیه السلام، شماره 15، بهار و تابستان، صص 85-122.
کاپلستون، چارلز (1380). تاریخ فلسفه، سید جلال الدین مجتبوی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، جلد اول.
مجیدی، حسن؛ میثم بهارلو و ابراهیم کیمیایی دوین (1397). «الگوی مقاومت اسلامی مبتنی برانسان شناسی علامه طباطبایی و شهید مطهری»، دو فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم ..................، شماره 19، پاییز و زمستان، صص 155-178.
مرتضوی، علی حیدر (1387). فیلسوف فطرت: نگاهی به احوال و افکار عارف حکیم آیت الله شاه آبادی، تهران، سازمان انتشارات پ‍‍‍ژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مطهری، مرتضی (1379). آشنایی با علوم اسلامی، قم، صدرا.
همتی فر، مجتبی (1396). «بررسی تطبیقی سرشت انسان در دیدگاه روسو و آیت‌الله شاه‌آبادی»، فصلنامه فلسفة تربیت، صص 69-74.
هیوود، اندرو (1391). سیاست، ترجمه عبد الرحمن عالم، تهران، نشر نی.
Musikanski, L., Phillips, R. and Crowder, J. (2019), The happiness policy handbook, The United States, New Society pubishers.