کُنش‌گران مولِّد امنیت متعالی از منظر نهج البلاغه

موسوی, سید حمید; لک زایی, نجف; دلشاد تهرانی, مصطفی

کُنش‌گران مولِّد امنیت متعالی از منظر نهج البلاغه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج البلاغه، دانشکده علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

² استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده تمدن و مطالعات سیاسی، دانشگاه باقر العلوم، قم، ایران

³ استادیار گروه علوم و معارف نهج البلاغه، دانشکده علوم و معارف حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث، تهران، ایران

چکیده

شکل ‎گیری امنیت پایدار در ابعاد، سطوح و انواع آن در مکاتب گوناگون امنیتی در گرو مبانی خاص نظری و مؤلّفه ‎های تأثیرگذار است. ازجمله مؤلفه ‎های مؤثر در این مکاتب، کُنشگرانی هستند که وظیفه تولید امنیت و پاسداری از آن برای ایشان تعریف می‎ شود. هدف این مقاله شناسایی کنشگران امنیت در نهج ‎البلاغه با نگاهی فرازمانی و فرامکانی برای ایجاد نظامی مبتنی بر امنیت پایدار بوده و درصدد پاسخ به این پرسش است که «مجریان و کُنشگران تولید امنیت از دیدگاه امام‎ علی (ع)‎ در نهج ‎البلاغه چه کسانی هستند؟» این مقاله متأثر از رویکرد امنیت متعالی و با روش تحلیل محتوای کیفی، سامان یافته است. باتوجه‎به مبانی توحیدی امنیت در نگرش نظام عاقلانه و عادلانه علوی، عمده تفاوت کُنشگران مکتب امنیتی امام‎ علی (ع)، در رویکرد الهی و اصالت‎بخش به آخرت و درعینِ‎حال پذیرشِ تأمین امنیت دنیوی با مبانی، ارزش‎ها و گرایش‎های خاص خود است. در این نوع نگاه، خداوند به‎عنوان کُنشگر اصلی امنیت حاکمیت داشته و پیشوایان و رهروان هدایت همسو با هم در نظام امامت-امّت در کنار کنشگرانِ سازمانی و حاکمیتی در انواع گوناگون امنیت در جامعه توحیدی عهده‎دار ساخت فضای امنِ دنیایی-آخرتی هستند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23455705.1401.10.21.4.8

عنوان مقاله [English]

Activists generating transcendent security from the perspective of Nahj al-Balaghah

نویسندگان [English]

sayyed hamid Mousavi ¹
Najaf Lakzaie ²
Mostafa Delshad Tehrani ³

¹ PhD student of Nahj al-Balagheh Sciences and Sciences, Faculty of Hadith Sciences and Sciences, Qur'an and Hadith University, Qom, Iran

² Professor of the Department of Political Science, History, Faculty of Civilization and Political Studies, Baqer Uloom University, Qom, Iran

³ Assistant Professor, Nahj al-Balagheh Science and Education Department, Faculty of Hadith Science and Education, Quran and Hadith University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The formation of sustainable security in its dimensions, levels and types in various security schools depends on specific theoretical foundations and influential components. Among the effective components in these schools are the actors for whom the task of producing security and protecting it is defined. The purpose of this article is to identify the security actors in Nahj al-Balaghah with a transcendental and transcendental perspective to create a system based on sustainable security and seeks to answer the question that Who are they? This article is influenced by the transcendent security approach and is organized by qualitative content analysis method. According to the monotheistic principles of security in the view of the wise and just Alawite system, the main difference between the activists of Imam Ali (AS) security school is in the divine approach and originality to the hereafter and at the same time accepting worldly security with its own principles, values and tendencies. In this view, God as the main actor of security has sovereignty and the leaders and guides in the Imamate system - the ummah along with organizational and sovereign actors in various types of security in a monotheistic society are responsible for creating a safe world - hereafter.

کلیدواژه‌ها [English]

"Imam Ali (AS)"
" Nahj al-Balaghah"
" a just rational system"
" transcendent security"
" security-producing activists"

مراجع

قرآن‎کریم

‏‫ابن‎فارس، احمدبن‎فارس (1401). معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الإعلام الإسلامی، مرکز النشر.

‏‫ابن‎شعبه، حسن‎بن‎علی (1363). تحف العقول، قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه بقم، مؤسسه النشر الإسلامی، 1363.

‏‫اخوان کاظمی، بهرام (1386). امنیت در نظام سیاسی اسلام، تهران: کانون اندیشه جوان، 1386.

افتخاری، اصغر (1384). «استراتژی امنیتی دولت علوی»، مطالعات راهبردی، س 8، ش 29، ص 459-846.

‏‫ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی (1390). «تحلیل محتوای کیفی»، عیار پژوهش در علوم انسانی، س 3، ش 6، ص 15-44.

‏‫بوزان، باری (1378). مردم، دولت‎ها و هراس، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

بهداروند، محمدمهدی (1380). «امنیت از دیدگاه امام‎علی»، دانش انتظامی‎، 1380، ش 8، ص 11-37.

بهرامی، سیاوش (1384). «درآمدی بر امنیت در سپهر اندیشه امام‎علی»، دانش انتظامی، 1384، ش 27، ص 122-138.

‏‫جهان‎بزرگی، احمد (1393). امنیت در نظام سیاسی اسلام (اصول و مؤلفه‎ها)، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

خان‎احمدی، اسماعیل (1391). «امنیت پایدار در نظام سیاسی اسلام از دیدگاه نهج‎البلاغه»، آفاق امنیت، س 5، ش 15، 149-187.

‏‫‏‫دستجانی فراهانی، رضوانه (1392). امنیت از نگاه امام‎علی، تهران: دانشگاه علامه‎طباطبائی.

دلشاد تهرانی، مصطفی (1394). وادی ایمن (ساختارشناسی امنیت در نهج‎البلاغه) تهران: دریا، 1394.

‏‫دهخدا، علی‎اکبر (1373). لغتنامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.

‏‫راغب اصفهانی، حسین‎بن‎محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار الشامیه.

‏‫سایق، یزید(1377). امنیت در کشورهای درحالِ توسعه (رویارویی با سده بیست‎ویکم)، ترجمه مصطفی ایمانی و علیرضا طیب، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

شریف الرضی، محمدبن‎حسین (1388). نهج‎البلاغه، ترجمه حسین انصاریان، قم: دارالعرفان.

‏‫طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387). نهایت فلسفه (ترجمه نهایه‎الحکمه)، ترجمه مهدی تدین و سیدهادی خسروشاهی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.

طبیعی، منصور (1379). سیمای امنیت در نهج‎البلاغه، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی.

عبداللهی، حمزه (1397)، بررسی نقش امنیت در تداوم و پیشرفت حکومت اسلامی از دیدگاه امام‎علی، خرم آباد: دانشگاه لرستان، 1397.

‏‫قرشی بنابی، علی‎اکبر (1371). قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

‏‫کلاه‎چیان، محمود (1398). «کارگزاران امنیت در مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران»، آفاق امنیت، س 12، ش 43، ص 5-32.

گل‎مکانی، وجیهه و دیگران (1396). «نقش کارگزاران امام‎علی در تأمین امنیت اقتصادی»، مطالعات تاریخ اسلام، س 9، ش 34، ص 131-160.

‏‫لک‎زایی، نجف (1398). امنیت متعالیه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

لک‎زایی، محمدعلی (1397). تأثیر امنیت بر تمدن از منظر نهج‎البلاغه، دانشگاه معارف اسلامی قم.

‏‫مرتضی زبیدی، محمدبن‎محمد (1414). تاج العروس من جواهر القاموس، محمدبن‎یعقوب فیروزآبادی و علی شیری، بیروت: دارالفکر.

‏‫مصباح یزدی، محمدتقی (1394). آموزش فلسفه، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‎الملل، 1394.

‏‫مطهری، حمیدرضا (1385). «سیره امنیتی امیرالمؤمنین امام‎علی»، فصلنامه علوم سیاسی ، س 9، ش 33، ص 107-120.

‏‫معین، محمد. فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر، 1388.

‏‫مکارم شیرازی، ناصر (1375). پیام امام امیرالمؤمنین، تهران: دار الکتب الإسلامیه.

موسوی خمینی، سیدروح‎الله (1392). تفسیر سوره حمد، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‎خمینی.

———. (1378). صحیفه امام؛ نرم‎افزار. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‎خمینی.

‏‫نوبری، علیرضا و سیدشهاب‎الدین یعقوبی هیق (1399). «تحلیل محتوای نامه‎های امام‎علی به کارگزاران با محوریت اصول حکمرانی»، پژوهش‎های سیاست اسلامی، 1399، س 8، ش 17، ص 41-71.

نوبری، علیرضا و مهدی جامعی (1399). «تحلیل محتوای نامه‎های امام‎علی به معاویه با محوریت واکاوی سهم اخلاق در مناسبات حکومتی»، پژوهش‎های سیاست اسلامی، س 8، ش 18، 39-71.

‏‫همتیان، علی‎اصغر(1392). امنیت اجتماعی در آموزه‎های وحیانی، قم: مؤسسه بوستان کتاب.

‏‫یوسفی، احمدعلی (1387). نظام اقتصاد علوی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.