عزت‌طلبی به‌مثابه سیاست خارجی؛ چهارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی ایران و محور مقاومت

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22034/ipr.2024.424959.2065

چکیده

از زمان وقوع تحولات سیاسی- نظامی در منطقه به ویژه در سوریه، لبنان و عراق، نقش‌آفرینی جمهوری اسلامی ایران از منظرهای گوناگون مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از نظریه فرهنگی نِدلیبو و با تأکید بر اصل عزت‌طلبی ابعاد نوینی از حضور ایران در مسئله سوریه، لبنان و عراق و نقش محور مقاومت در این تحولات را بررسی نماید. در این پژوهش بر اساس عزت‌طلبی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال محور مقاومت تحلیل ‌می‌شود و این فرضیه مطرح شده است که نظریه فرهنگی ریچارد نِدلیبو با اتکا به مفاهیمی همانند عزت‌جویی و پرستیژ می‌تواند ابعاد مغفول مانده سیاست خارجی ایران در قبال محور مقاومت را برای ما روشن نماید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد گذشته تاریخی و همچنین آموزه‌های اسلامی و انقلابی سبب شده است انگیزه‌ی روحیه، مبنای رفتار سیاست خارجی این کشور قرار بگیرد و مفاهیمی از جمله «عزت» و «عزت نفس» به مواضع و رفتار ایران در عرصه‌ی بین‌الملل شکل بدهد. مباحث این مقاله به شیوه توصیفی-تحلیلی، سیاست خارجی ایران را در قبال محور مقاومت تحلیل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Esteemism as a foreign policy; A framework for analyzing Iran's foreign policy and axis of resistance

نویسندگان [English]

  • Mostafa Arabameri 1
  • Asma Emami 2
1 PhD in History and Civilization of Islamic Nations, Department of History and Civilization of Islamic Nations, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD student of International Relations, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Since the occurrence of political-military developments in the region, especially in Syria, Lebanon and Iraq, the role of the Islamic Republic of Iran has been studied from various perspectives. This research aims to investigate new dimensions of Iran's presence in Syria, Lebanon and Iraq and the role of the axis of resistance in these developments by using Nedlibo's cultural theory and emphasizing the principle of dignity. In this research, the foreign policy of the Islamic Republic of Iran is analyzed on the basis of prestige and the axis of resistance, and it is hypothesized that Richard Nedlibou's cultural theory, relying on concepts such as seeking honor and prestige, can reveal the neglected dimensions of Iran's foreign policy towards the axis of resistance. enlighten us The results of the research show that the historical past as well as Islamic and revolutionary teachings have caused the motivation of the spirit to be the basis of the foreign policy behavior of this country, and concepts such as "honor" and "self-respect" have shaped Iran's positions and behavior in the international arena. . The topics of this article analyze Iran's foreign policy towards the axis of resistance in a descriptive-analytical way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • Islamic Republic of Iran
  • Axis of resistance
  • Respectability
اسداللهی، مسعود ( 1379). از مقاومت تا پیروزی. تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اندیشه سازان نور.
‫العربیه. (۱۴۰۰). فرمانده حشدالشعبی؛ به‌دنبال تکرار الگوی سپاه پاسداران ایران در عراق هستیم. خبرگزاری العربیه، دستری در: https://farsi.alarabiya.net/middleeast/2021/08/08.
برنا بلداجی، سیروس، (1383). شیعیان عراق: بررسی وضعیت جامعه شناختی. شیعه شناسی، 2(7)، 185-147.
بیانات آیت الله خامنه‌ای، دسترسی درhttps://farsi.khamenei.ir/ .
پایگاه اینترنتی باشگاه خبرنگاران جوان (28/05/1400). سید حسن نصرالله: ما سرباز ولی فقیه هستیم/ کشتی حامل سوخت ایران به زودی عازم لبنان می‌شود. باشگاه خبرنگاران جوان، دسترس در: https://www.yjc.news/fa/news/7860835
پایگاه اینترنتی خبرگزاری ایرنا (15/05/1400). .حشدالشعبی پشتوانه عظیمی برای امنیت و پیشرفت عراق است. ایرنا، دسترس در: https://www.irna.ir/news/84428656/.
پایگاه اینترنتی دیپلماسی ایرانی (22 اسفند 1396). متن کامل سخنرانی سید حسن نصرالله در جمع ایرانیان داخل لبنان. دیپلماسی ایرانی، دسترس در: http://irdiplomacy.ir/fa/news/1975537.
جانسیز، احمد، و بهرامی مقدم، سجاد (1393)، رویارویی ایران و عربستان در بحران سوریه. مطالعات سیاسی جهان اسلام، 3 (12)، 67-92.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، و شکری، مرتضی (1399). تحلیل ‌راهبرد ‌مقاومت‌ در ‌دیپلماسی ‌هسته‌ای ‌جمهوری ‌اسلامی‌ ایران ‌بر ‌اساس ‌نظریه‌ فرهنگی ‌روابط ‌بین‌الملل. رهیافت‌های سیاسـی و بین‌المللی، ۱۲(1)، 42-13. Doi: 10.29252/piaj.2020.100627
دهقانـی فیروزآبـادی، سـید جـلال، و نـوری، وحیـد (1391). سیاسـت خارجـی جمهـوری اسـلامی ایـران در دوران اصولگرایـی، تهـران، دانشـگاه امـام صـادق (ع).
حائری، عبدالهادی (1372).  نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران، امیرکبیر.
سوری، فاطمه، و خواجه‌سروی، غلامرضا (1401). جمهوری اسلامی ایران، محور مقاومت و شکل‌دهی نظم منطقه‌ای غرب آسیا. محیط‌شناسی راهبردی جمهوری اسلامی ایران، 2(6)، 64-39. Dor: 20.1001.1.28212673.1401.6.19.2.0
قاسمی، بهزاد (1396). ژئوپلیتیک محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران براساس گفتمان انقلاب اسلامی، آفاق امنیت، 38(11)، 29-1.
لطفی، مهدی، شیرخانی، علی، و جاودانی‌مقدم، مهدی (1401). نقش الگوی انقلاب اسلامی ایران در شکل‌گیری محور مقاومت اسلامی، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 53(14)، 28-16. Doi: 10.30495/pir.2023.1975787.3587.
‫معتمد، عزت الله، رضائی، احمد، و ستوده، محمد (۱۳۹۶). اصل عزت و تسامح و رابطۀ آن با نرمش قهرمانانه در مذاکرات سیاسی ازدیدگاه اسلام. پژوهش‌های سیاست اسلامی، 5(12)، 109-129. dor: 20.1001.1.23455705.1396.5.12.5.6
کدیور، جمیله (1374). رویارویی؛ انقلاب اسلامی ایران و آمریکا، تهران، اطلاعات.
رادمرد، محمد (1390)، بررسی جایگاه ولایت فقیه در قاموس مبارزاتی حزب‌الله لبنان. پرسمان، قابل دسترس در: https://www.porseman.com/article /147318.
فرمانفرماییان، حافظ (1350). تحلیل سیاست خارجی ایران. (اسماعیل شاکری، مترجم). تهران، دانشگاه تهران.
محمدی، علیرضا (1385). نگرشی بر مبانی حمایت از مقاومت اسلامی در سیاست خارجی ایران; مقاومت اسلامی و منافع ملی. پگاه حوزه، قابل دسترس در: https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3814/4878/40401/
نیاکویی سیدامیر، و پیرمحمدی سعید (1398). واکاوی سیاست خارجی سوریه پس از بیداری عربی، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 9 (2)، 25-1.
نوری، وحید (1392). منزلت‌طلبی به مثابه سیاست خارجی؛ چهارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات راهبردی، 16(2)، 32-8.
هاشم‌پور، پیروز، حقیقی، علی‌محمد، و زارعی، غفار (1400). هویت‌بخشی انقلاب اسلامی ایران به محور مقاومت اسلامی (مطالعه موردی: حزب‌الله لبنان) ، سیاست‌پژوهی ایرانی، 8(27)، 64-31.
 
Bagheri Dolatabadi, Ali, Beigi, Mehdi, & Choul, Āʾicha. (2020). Understanding the Power of Hezbollah: the Secret to its Victories, and its Permanence in the Lebanese Political Arena. Contemporary Researches on Islamic Revolution, 2(4), 111-131.
Cast, Alicia D.; & Burke, Peter J. (2002). A Theory of Self-Esteem. Social Forces, 80(3), 1041-1068. Doi:10.1353/sof.2002.0003
El-Sayed El-Shazly, N (1998). The Gulf Tanker War: Iran and Iraq’s Maritime Swordplay, Palgrave Macmillan UK.
Fulton, W., Holliday, J  & Wyer, S (2013). "Iranian Strategy in SyriaInstitute for the Study of War. Desember 20, 2021. Available at:  https://www.understandingwar.org/sites/default/files/IranianStrategyinSyria-1MAY.pdf
Gecas, V (1982). "The Self- Concept", Annual Review of Sociology, 8(1), 1-33.
Lebow, Richard N (2006). Fear, interest and honor: outlines of a theory of International Relations. International Affairs, )82)3, 431-448.
Lebow, Richard N (2008). A cultural Theory of International Relations, Cambridge, Cambridge University Press.
Lebow, Richard N (2010). Why Nations Fight, Past and Future Motives for War, Cambridge, Cambridge University Press.
Mitzen, J (2006). Ontological Security in World Politics, State Identity and the Security Dilemma. European Journal of International Relations. 12(3), 341- 370.
O'Neill, B (1999). Honor: Symbols and War, Ann Arbor, University of Michigan Press.
Razoux, P (2015). The Iran-Iraq War, Belknap Harvard.
-Saban, N (2020). "Factbox: Iranian influence and presence in Syria, Atlantic Council", Desember 18, 2021. Available at: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/menasource/factbox-iranian-influence-and-presence-in-syria/?.
-Soltaninejad, M (2019). "Coalition-Building in Iran’s Foreign Policy: Understanding the ‘Axis of Resistance’", Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 21(6), 716-731.
-Voanews (13 June 2015). "Who Are Syria’s National Defense Forces?", January 2022. Available at: https://www.voanews.com/a/extremism-watch_who-are-syrias-national-defense-forces/6195035.html,

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 21 اسفند 1402
  • تاریخ دریافت: 30 آبان 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 بهمن 1402
  • تاریخ پذیرش: 21 اسفند 1402