سیاست مدیریت عملکرد سازمان بر اساس آموزه های اسلامی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

مدیریت عملکرد سازمان، نسخۀ تکامل‌یافتۀ ارزیابی عملکرد است که با وجود الگوهای فراوان مدیریت عملکرد، هیچ یک از آنها مبتنی بر آموزه‎ های اسلامی نیست. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که نهادی انقلابی و اسلامی است، جهت ارتقای کارآمدی، به سیاست و شیوۀ مدیریت عملکرد سازمانی با رویکرد اسلامی نیازمند است. در این مقاله، روش تحقیق کتابخانه ‌ای، با دو ویژگی آموزه ‌محوری و دلالت ‌پژوهی است. آموزه‎ های قرآنی و روایی پس از تجمیع به روش اجتهاد، و طبقه ‌بندی با استفاده از روش تحلیل مضمون، مبنای طراحی الگو قرار می گیرد. این الگو پس از اعتبارسنجی و تأیید بیش از نوددرصد یافته‌ ها، چنین است: الف) عوامل موثر بر عملکرد با عناوین: معنویت گرایی، تقوا و مدیریت بر خویشتن، مدیریت بر پایۀ محبت و کرامت، عدالت و انصاف، بصیرت و تدبیر، شایسته گزینی و ارزیابی و نظارت؛ ب) ابعاد عملکرد: 1. نیت و حسن فاعلی؛ 2. عملکرد مدیران ارشد؛ 3. ورودی‎ها، فرآیندها، خروجی ‎ها و پیامدها؛ ج) معیارهای ارزیابی: 1. حق و ارزش‌های اسلامی؛ 2. عدالت؛ 3. رضایت؛ 4. تحقق اهداف (کارایی و اثربخشی)؛ د) مهم ‌‌ترین ویژگی ‎های ارزیابی: دقت، اشراف کامل، جامعیت (انواع نظارت)، ارزیابی مستمر، عدالت در ارزیابی، پرهیز از نتیجه‌گرایی محض، تأکید بر عملکرد مدیران، تأکید بر کیفیت در کنار کمیت، اصلاح و تعالی ‌بخشی؛ هـ) فرآیند و سیاست مدیریت عملکرد: 1. برنامه ‌ریزی عملکرد (تحلیل عملکرد، تقویت اصول عملکردی)؛ 2. تعیین ابعاد عملکرد؛ 3. تعیین معیارهای ارزیابی عملکرد؛ 4. پایش؛ 5. سنجش عملکرد؛ 6. اصلاح و تعالی‌بخشی.

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Organizational Performance Management Policy Based on the Islamic Teachings

نویسنده [English]

  • Ali Agha Pirooz
Assistant Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought
چکیده [English]

The organizational performance management is an evolved version of performance appraisal. Despite the availability of several models of performance management, none of them is based on the Islamic teachings. The Islamic Revolutionary Guard Corps, which is a revolutionary and Islamic institution, needs policies and methods of organizational performance management with an Islamic approach. The research method is library with two features; centrality in teaching and the study of signification of the Quranic and narrative teachings, after aggregation by the ijtihadi method and classification using the content analysis method, are the basis for designing the model. After the validation and confirmation of more than 90% of the findings, this model, is as follows: a) Factors affecting performance with the titles: spirituality, piety and self-management, management based on love and dignity, justice and fairness, insight and tact, competent selection, evaluation and monitoring. B) Performance dimensions: 1. Intention and good faith, 2. Performance of senior managers, 3. Inputs, processes, outputs and outcomes. C) Evaluation criteria: 1. Islamic rights and values ​​2. Justice 3. Satisfaction 4. Achieving goals (efficiency and effectiveness). D) The most important characteristics of evaluation: precision, complete nobility, comprehensiveness (types of supervision), continuous evaluation, fairness in evaluation, avoidance of pure consequentialism), emphasis on the performance of the managers, emphasis on quality along with quantity, correction and excellence. E) The process and policy of performance management: 1. Performance planning (performance analysis, strengthening the principles of performance) 2. Determining the dimensions of performance 3. Determining the criteria for performance evaluation 4. Monitoring 5. Performance Assessment 6. Correction and excellence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Performance Management
  • Performance Policy
  • Performance Evaluation
  • Performance Assessment
  • Supervision
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
آذری، علیرضا و مهدی زمانی مزده (1394). الگوی راهبردی مدیریت عملکرد سازمان، تهران، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
آمدی، عبدالواحد (1337). غرر الحکم و درر الکلم، محمدعلی انصاری قمی، تهران، [بی‎نا].
ابن‌ بابویه، محمد‌بن‌على (1385). علل الشرائع، قم، کتابفروشى داورى، چاپ اول.
تولایی، محمد و غلامرضا زاهدیان پیشخان (1395). «ارائه الگوی مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی در سازمان‎های دفاعی»، مجله مدیریت و پژوهشهای دفاعی، دوره 15، ش 83.
چیت‌‌سازیان، علیرضا و محمد جوادی (1394). «بازخوانی نظام انگیزش در سازمان جهادی»، فصلنامۀ علمی تخصصی مطالعات مدیریت و فرهنگ جهادی، ش 1، ص 119- 138.
حر عاملی، محمدبن‌الحسن (1403). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
رضائیان، ‎علی و اسدالله گنجعلی (1390). مدیریت عملکرد، چیستی، چرایی و چگونگی، تهران، دانشگاه امام صادق†.
رفیع‌‌زاده، علاءالدین و ناصر میرسپاسی و عادل آذر (1395). «ارائۀ مدل مدیریت عملکرد در سطح دولت»، فصلنامۀ پژوهشی مدیریت سازمانهای دولتی، ش 4، پاییز، ص 81-100.
شیرازی، سیدمحمد. بی‌تا، الفقه، النظافه، قم، دفترشیرازی.
طبرى، محمدبن‌جریر (1387ق). تاریخ الأمم و الملوک، 11جلدی، بیروت، دارالتراث،‏ چاپ 2.‏
‌‌قاضی ابویوسف. بی‌تا، الخراج، بیروت، دارالمعرفه.
کارگروه بنیادین مدیریت اسلامی (1397). پیش‌‌نویس نقشه جامع مدیریت اسلامی(نجما)، قم، دانشگاه قم، ویراش ششم.
‌‌کلینى، ابوجعفر محمدبن‌یعقوب (1429ق). الکافی، قم، دارالحدیث.
مازندرانی، محمدصالح‌بن‌احمد (1342). شرح الکافی، تهران، مکتبه الاسلامیه للنشر.
مجلسی، محمدباقر (1423ق). بحارالانوار لجامعة الدرر اخبار الائمه الاطهار‰، بیروت، دارالاضواء.
محمدی ری‌شهری، محمد (1377). میزان الحکمة، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، ج2، چاپ اول.
محمدی، محمد و فتاح شریف‌زاده (1396). «طراحی الگوی مدیریت عملکرد با رویکرد توسعه منابع انسانی»، فصلنامه آموزش و توسعۀ منابع انسانی، سال چهارم، ش 15، زمستان، ص133-159.
محمودی (1376). نهج السعاده فی مستدرک نهجالبلاغه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مفید، محمدبن‌محمد (1413ق). الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگرۀ شیخ مفید، چاپ اول.
منسوب به جعفربن‌محمد† (1400ق). مصباح ‌الشریعة، بیروت، اعلمى، چاپ اول.
نوری طبرسی، حسین (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل‎البیت‰ لاحیاء التراث.
یاوری وحید و شمس‌السادات زاهدی (1392). «طراحی مدل مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی برای سازمان‎های دولتی و غیرانتقاعی»، مجله علمی پژوهشی اندیشه راهبردی، سال هفتم، ش 1، بهار و تابستان، ص 79-122.
Ghalayini,A. M. Noble.J.S & Crowe T.J.An (1997). “integrated Dynamic Pperformance Measurement system for improving manufacturing competitiveness”; international Journal of production Economics, 25-207.