شناسایی مولفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناسی ارشد منابع انسانی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه‎ های مدیریت جهادی از منظر قرآن است که باتوجه ‌‌به ضرورت به کارگیری مدیریت متناسب با مبانی و بسترهای بومی، فرهنگی و ارزشی هر کشور اهمیت بالایی دارد. نوع پژوهش از لِحاظ هدف، کاربردی و روش آن براساسِ نحوۀ گردآوری داده ‎ها توصیفی و از نوع اکتشافی است؛ ماهیت تحقیق نیز آمیخته است. جامعۀ آماری، کلیّۀ خبرگان و متخصصان علمی و اجرایی و مذهبی در حوزۀ مدیریت جهادی است که 36 نفر از آنان در حیطۀ مزبور به روش نمونه ‎گیری گلوله‌‌ برفی انتخاب گردیدند. در پژوهش فرارو با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده‎ کاوی مؤلفه ‎های ناظر بر مدیریت جهادی از آیات قرآن کریم استخراج شد. سپس براساسِ از روش دلفی فازی، پرسش‌‌ نامه‎ هایی که در اختیار خبرگان قرار گرفته بود، تجزیه ‌‌و تحلیل گشت. به ‌‌منظورِ تعیین ارتباط میان مؤلفه ‎های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینۀ استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. آن ‌‌گاه با ادغام نقشه‎ های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد و در نهایت از درون مدل نهایی پژوهش،33 مؤلفۀ مدیریت جهادی مورد اجماع خبرگان، که در تطابق با 26 مؤلفه برآمده از فرموده ‌‌های مقام معظّم رهبری بودند، در چهار بُعد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استخراج گشت؛ که تعدد مؤلفه ‎ها در بُعد فرهنگی و اجتماعی، از تمرکز این سبک از مدیریت بر زمینه ‎های فرهنگی و ارزشی مدیریت حکایت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the Components of the Jihadi Management from the Perspective of the Noble Qur’ān

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Sadabadi 1
  • Kiarash Fartash 1
  • Fatemeh Fehri 2
1 An Assistant Professor of Research Institute for Basic Studies of Science and Technology, Shahid Beheshti University
2 Master’s degree in Human Resources, Allameh Tabatabai University
چکیده [English]

The purpose of this research is to identify the components of the jihadi management from the perspective of the noble Qur’ān, which is of great importance due to the necessity of applying management that is appropriate to the local, cultural and value foundations of each country. The type of research is descriptive and exploratory in terms of the applied purpose and its method based on the manner of data collection; The nature of research is also intertwined. The statistical population is made up of all the experts and scientific, executive and religious experts in the field of jihadi management whereby 36 experts in the above field were selected by the snowball sampling method. In the present research, the components of jihadi management were extracted from the verses of the noble Qur’ān using the content analysis and data mining methods. Then, the questionnaires provided to the experts were analyzed using the fuzzy Delphi method. In order to determine the relationship between the components agreed upon by the experts, the method of strategic option development and analysis (SODA) was used. Then, by merging the maps of the experts, a single model was adopted, and finally, from the final research model, 33 components of jihadi management agreed upon by the experts, which were in accordance with the 26 components of the Supreme Leader’s orders, were extracted in four dimensions namely: social, economic, political and cultural; the number of the components in the cultural and social dimension indicates the focus of this style of management on the cultural and value fields of management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The noble Qur’ān
  • Jihadi Management
  • Ayatollah Khamenei
  • Fuzzy Delphi
  • Strategic Option Development and Analysis (SODA)
قرآن کریم.
احمدنیا آلاشتی، سیامک، محمدی، ابوالفضل، بازرگانی، محمد، و اسکندری، مجتبی (1392). «الگوی انگیزش انسان در سازمان از دیدگاه قرآن کریم.» دو فصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، 21(2): 11-36.
اصلی‌‌پور، حسین (1396). «تبیین ابعاد و مؤلفه‎های الگوی مدیریت جهادی مبتنی بر رویکرد نظریه داده بنیاد.» فصلنامۀ پژوهشهای مدیریت انتظامی، 12(3): 427-450.
اعظمی، امیر، آبیاغی اصفهانی، سعید، و تولایی، روح‌‌اللّه (1387). «رهبری و مدیریت اخلاق اسلامی»، دو ماهنامۀ توسعۀ انسانی پلیس، 5(17): 71-88.
پورصادق، ناصر، و ذاکری قزاآنی، زهرا (1394). «بررسی تأثیر مدیریت جهادی بر اثربخشی سازمان در سه بُعدِ رهبر، پیرو و زمینه»، فصلنامۀ پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین†، 7(4): 95-116.
‌‌پورعزت، علی‌‌اصغر. 1393. مدیریت ما، مدیریت اسلامی در پرتو نهج‌‌البلاغۀ امام علی†. تهران، انتشارات بنیاد نهج‌‌البلاغه.
پورعزت، ﻋﻠﻰ ﺍﺻﻐﺮ، و ﻗﻠﻰ‌‌ﭘﻮر، آرین (1388). «ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﺎهیت ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻓﺮﺍﮔﺮدﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎدی در ﺳﺎزﻣﺎن»، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت دومین ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻰ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﻬﺎدی: 46-65.
تاج آبادی، حسین، و بیات، مهدی (1392). «شایستگی‎های کلیدی در نصب مدیران دستگاه قضایی براساسِ بیانات و مکتوبات مقام معظّم رهبری»، دو فصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، 21(1): 83-104.
تدابیر و سخنرانی‎های آیت‌‌اللّه العظمی سید علی خامنه‎ای.
تولایی، روح‌‌اللّه، و شکوهیار، سجاد (1393). «ارزیابی مؤلفه‎های مدیریت جهادی بر عملکرد سازمانی با رویکرد کارت امتیازی متوازن»، چشم انداز مدیریت دولتی، 19: 15-37.
تولایی، روح‌‌اللّه، و صباغی، زهرا (1394). «طراحی الگوی مفهومی توسعۀ مدیریت جهادی با استفاده از ترکیب روش سیستم‎های نرم و نگاشت‌‌شناختی»، بهبود مدیریت، 28: 121-145.
حجازی‌‌فر، سعید. 1394. «چیستی و مؤلفه‎های مدیریت جهادی»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، 23(3): 95-122.
دانایی‌‌فرد، حسن، باقری کنی، مصباح‌‌الهدی، و حجازی‌‌فر، سعید (1394). «شناسایی مؤلفه‎های سازمان‎های فضیلت‌‌محور و جهادی. مورد پژوهش: کمیتۀ انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، 23(4): 45-71.
زارعی محمودآبادی، محمدجواد، و شاکر اردکانی، محمد (1397). «بررسی تأثیر مدیریت جهادی و فضیلت سازمانی بر رفتار سیاسی کارکنان»، مدیریت اسلامی، 23: 127-153.
زین‌‌الدّینی، مجید (1396). «پیامدهای صداقت سازمانی در یکی از نهادهای انقلابی در گفتمان رهبران ج.ا.ا»، فصلنامۀ مطالعات رفتار سازمانی، 6(3): 81-104.
سلطانی، محمدرضا (1393). «مدیریت جهادی، چالش‎ها و الزامات»، دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت اسلامی، 22(2): 9-39.
شماعی کوپائی، میلاد، و اسماعیلی گیوی، محمدرضا (1393). «مدل پارادایمی مدیریت جهادی با استفاده از نظریۀ داده بنیاد»، چشم‌انداز مدیریت دولتی، 19: 119-150.
شیری، محمدعلی، تولایی، روح‌‌اللّه، و بیدی، مجتبی (1395). «اصول حاکم بر مدیریت جهادی: تحلیل کیفی از تجربۀ مدیریت جهادی در کشور»، چشم‌‌انداز مدیریت دولتی، 28: 89-109.
صلواتیان، سیاوش، هرمزی زاده، محمدعلی، و شهبازی سلطانی، محمد (1395). «شناسایی و رتبه‌بندی ویژگی‎های کلیدی و مدیر جهادی رسانه»، دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی دین و ارتباطات، 23(2): 81-117.
ظهوریان ابوترابی، میثم، لگزیان، محمد، مرتضوی، سعید، و فراحی، محمدمهدی (1396). «شناسایی مؤلفه‎های فرهنگ سازمانی جهادی با تکیه بر تجربۀ مدیران جهاد سازندگی»، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، 26(1): 147-181.
عبدی، بهنام، و طاهری هشی، علی (1394). «مفهوم‌‌پردازی مدیریت جهادی در پرتو قرآن کریم»، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مطالعات بین رشتهای و دانش راهبردی، 124: 119-139.
کاظمی، علی (1381). مبانی مدیریت اسلامی و الگوهای آن. تهران، نشر نیل آب.
کیانی‌‌زاده، میثم، و گلشنی، علیرضا (1395). «شناسایی ویژگی‎های شخصیتی سیاست‌‌گزاران عمومی مبتنی بر مدیریت جهادی»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی بسیج، 19(72): 57-78.
گنجعلی، اسداللّه، علی‌‌شیری، محمدمهدی، و بیدی، مجتبی (1393). «شایستگی‎های مدیریتی مدیران جهادی؛ تحلیلی داده بنیاد»، چشم انداز مدیریت دولتی، 19:39-56.
مبینی، محمد (1395). «طراحی الگوی اسلامی- ایرانی مدیریت جهادی در راستای عینیت بخشی اُمّ القرای جهان اسلام»، فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، 24(4): 137-160.
مقیمی، سید محمد (1395). مبانی سازمان و مدیریت. تهران، راه‌دان.
ـــــــــــــ . اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام. تهران، راه‌دان.
هارجی، اون، ساندرز، کریستین، و دیکسون، دیوید (1994). مهارت‌‌های اجتماعی در ارتباطات میان‌‌فردی. ترجمۀ خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت. (1377). تهران، رشد.

انگلیسی

Chatterjee, S., Moody, G., Lowry, P., B., Chakraborty, S., & Hardin, A. (2015). Strategic Relevance of Organizational Virtues Enabled by Information Technology in Organizational Innovation. Journal of Management Information Systems,23(3): 158-196.
Nwankpa, J. K., & Roumani, Y. (2014) The Influence of Organizational Trust and Organizational Mindfulness on ERP Systems Usage. Communications of the Association for Information Systems 34: 1469- 1493.
Shao, R., Rupp, D. E., Skarlicki, D. P., & Jones, K. S. (2013). Employee Justice across Cultures: A Meta-Analytic Review. Journal of Management 39(1): 263-301.