تحلیل محتوای نامه های امام علی (ع) به کارگزاران با محوریت اصول حکمرانی
DOR: 20.1001.1.23455705.1399.8.17.2.4

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اخلاق و آشنایی با منابع اسلامی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری اخلاق و آشنایی با منابع اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

در پژوهش پیش رو اصول ابلاغی حکمرانی در تراز اسلامی با محور قرار دادن نامه های حضرت علی ع به کارگزاران خود در نهج البلاغه مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از روش تحلیل محتوا با تأکید بر رویکرد کمی، استفاده شده است. بر اساس تحلیل-های کیفی صورت گرفته و با توجه به فراوانی داده‌های آماری موجود در این نامه ها پانزده اصل حکمرانی استخراج گردید. با این فرض که میزان پرداخته شدن به هرکدام از آن‌ها در تعداد قابل توجهی از نامه ها، می تواند مقدار اولویت هر اصل را نشان دهد به تنظیم و اولویت بندی این اصول اقدام شده است. اصول به دست آمده در ذیل دو دسته کلی؛ اصول مشترک با اصول حکمرانی خوب و اصول خاص حکومت علوی قرار داده شده است و سیاست های مربوط به هریک از این اصول با تأکید بر داده های آماری و تحلیل های کمّی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت معلوم شد دو سوم اصول ابلاغی علی ع از لحاظ اهداف وعناوین کلی با اصول حکمرانی خوب همخوانی دارد و بیشترین تفاوت در اصول عقیدتی و معنوی است. همچنین در موارد مشترک اصول مرتبط با کارایی و اثر بخشی بیشترین تکرار را در نامه های حکومتی داشته اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the content of Imam Ali (AS)'s letters to Executive officers with a focus on the principles of governance

نویسندگان [English]

  • Alireza Nobari 1
  • Sayed Shahabuddin Yaghoubi Hiagh 2
1 Assistant Professor of Ethics and Introduction to Islamic sources, University of Tehran
2 PhD student in Quran and Islamic Resources, University of Tehran
چکیده [English]

In a leading research, the communication principles of governance at the Islamic level have been examined by focusing on the letters of Imam Ali (as) to his executive officers in Nahj al-Balaghah. For this purpose, content analysis method with emphasis on quantitative approach has been used. Based on qualitative analyzes and according to the abundance of statistical data in these letters, fifteen principles of governance were extracted. Assuming that the amount of attention paid to each of them in a significant number of letters can indicate the priority value of each principle, these principles have been adjusted and prioritized. The principles obtained fall into two general categories; Common principles have been established with the principles of good governance and specific principles of the Alawite government, and the policies related to each of these principles have been examined with emphasis on statistical data and quantitative analysis. In the end, it turned out that two thirds of the principles communicated by Ali in terms of goals and general titles are consistent with the principles of good governance, and the biggest difference is in the ideological and spiritual principles. Also, in common cases, the principles of efficiency and effectiveness have been most frequently repeated in government letters.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hazrat Ali (AS)
  • Nahj al-Balaghah’s Letters
  • Principles of Governance
  • Content Analysis Method
  • Good Governance
قرآن کریم.
ابن أبی الحدید‏، عبد الحمید بن هبه الله (1404ق). شرح نهج البلاغه، قم، مکتبه آیت‎الله المرعشی النجفی‏.
ابن‎جوزی، أبوالفرج (1412ق). المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک، بیروت، دار الکتب العلمیه.
ابن‎شعبه حرانى‏، حسن بن على (1404ق).تحف العقول، قم، جامعه مدرسین‏.
ابن‎مزاحم، نصر (1404ق) وقعه صفین، قم، مکتبه آیت‎الله المرعشی النجفی‏.
ارسطو (2008م). السیاسه، ترجمه سیداحمد لطفی، قاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب.
انصاریان، حسین (1388). ترجمه نهج البلاغه، قم، دار العرفان.
ثقفی، ابراهیم بن محمد‏ (1395ق). الغارات، تهران، انجمن آثار ملى‏.
جانی پور، محمد و شکرانی، رضا (1392). «رهاوردهای استفاده از روش تحلیل محتوای کمی در فهم احادیث»،دوفصلنامه پژوهشهای قرآن و حدیث، سال 46، شماره 2، پاییز و زمستان،صص27-57.
جوادی آملی، عبدالله (1378). تفسیر موضوعی قرآن: مبادی اخلاق در قرآن، قم، مرکز نشر اسراء، جلد10.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1396).حکومت و مدیریت در نهج البلاغه، قم، انتشارات دارالحدیث.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد  (1412ق). مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم‏.
رالز، جان (1387). نظریه عدالت، ترجمه محمد کمال سروریان و مرتضی بحرانی، تهران، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
رایف، دانیل؛ استفان لیسی و فردریک جی فیکو (1381).تحلیل پیامهای رسانهای، ترجمه مهدخت بروجردی‎علوی، تهران، سروش.
شریف‎الرضی‏، محمدبن‎حسین (1414ق). نهج البلاغه، مصحح صبحی صالح. قم، هجرت.
طبرسی، احمد بن علی (1403ق).الإحتجاج على أهل اللجاج‏، مشهد، نشر مرتضى‏.
عبدالحسین زاده، محمد و مهدی عبدالحمید (1397). دانشکده حکمرانی، تهران، پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت.
العسکری، سیدمرتضی (1412ق). معالم المدرستین، تهران، مؤسسه البعثه، مرکز الطباعه و النشر.
عسگری، محمود (1389). قدرت افکنی الزامی برای بازدارندگی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
فیض‎الاسلام اصفهانى‏، علی نقی (1379). ترجمه و شرح نهجالبلاغه، تهران، مؤسسه چاپ و نشر تألیفات فیض‎الإسلام‏.
کتابی، محمود (1376). «فرهنگ، ثبات سیاسی و توسعه ایران در فرایند نوسازی و توسعه»، مجله فرهنگ، شماره 22 و 23، تابستان و پاییز، صص 79-100.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
گلدوزیان، ایرج (1395). حقوق جزای عمومی ایران، تهران، دانشگاه تهران.
ماکیاولی، نیکولو (1377). گفتارها، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، خوارزمی.
مصلی نژاد، عباس (1394). اقتصاد سیاسی، تهران، دانشگاه تهران.
میر احمدی، منصور، (1392). قدرت، تهران، دانشگاه امام صادق‎†.
هابز، توماس (1380). لویاتان، ترجمه حسین بشیریه، تهران، نشر نی.
Bevir, Mark. (2012). Governanace; A very short introduction. Oxford: Oxford university press.
DiPiazza, Samuel A. (2008). "Confronting corruption". Pricewaterhouse Coopers. URL:https://www.pwc.com/th/en/publications/assets/confronting_corruption_printers.pdf
Emmert, Philip & Lee Barker, Larry. (1989). Measurement of communication behavior. New York: Longman.
Hsieh , Hsiu-Fang & Shannon, Sarah E. (2005). "Three Approaches to Qualitative Content Analysis".  QUALITATIVE HEALTH RESEARCH. 15.
Kioe Sheng, Yap. (2009). “What is Good Governance?". Bangkok: United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific.
URL: https://www.unescap.org/resources/what-good-governance
Krippendorff, Klaus. (2004). Content Analysis: an introduction to its methodology.2nd. Sage Publications.
Mayring, Philipp. (2014). Qualitative content analysis: theoretical foundation, basic. Klagenfurt: SSOAR.