بومی سازی، راهکار مقابله با چالش کارکرد منفی احزاب سیاسی(معطوف به اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای)
DOR:20.1001.1.23455705.1399.8.17.9.1

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا

چکیده

در حال حاضر دو نگرش کلی پیرامون رابطه نظام سیاسی اسلام شیعی با تحزّب وجود دارد: نگرش اول، حزب را از ملزومات عصر جدید دانسته، لذا به دلیل نبود نص خاص، استخراج مبانی فقهی آن را غیرممکن می داند. بدیهی است که بر اساس این نگرش، استفاده از حزب به عنوان یک پدیده نوین در نظام دینی با امتناع روبروست و اما بر اساس نگرش دوم، امکان تبیین مبانی فقهی تحزب در چارچوب نصوص عام و قواعد کلی وجود دارد؛ با این حال، تحقق عینی و عملی این مهم نیز با یک مانع جدی روبرو است و آن وجود واقعیتی بنام «کارکرد منفی احزاب» است که  استفاده از این پدیده نوین در نظام دینی را با منع شرعی مواجه می گرداند. این مساله در حال حاضر مهمترین چالشی است که نظام مردم سالاری دینی با آن مواجه می باشد. مقاله حاضر تلاش نموده است که در چارچوب نظری سیستمی و با روش تحلیل محتوا از بیانات آیت الله خامنه ای، راهکار برون رفت از این چالش را استخراج نماید. بر این اساس و در چارچوب اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای، «بومی سازی» به عنوان یک رهیافت، راهکار اساسی مقابله با چالش کارکرد منفی احزاب در نظام دینی به شمار می رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Localization, a solution to the challenge of negative functioning of political parties (focused on the political thought of Ayatollah Khamenei)

نویسندگان [English]

  • Khosrow Shamsai 1
  • Massoud Jafari Nejad 2
  • Ahmad Azin 2
1 PhD student in Political Science, Islamic Azad University, Shahreza Branch
2 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University, Shahreza Branch
چکیده [English]

At present, there are two general views on the relationship between the political system of Shi’ah Islam and Partisanship: The first view considers party as a necessity of the new era; so due to the lack of a specific text, it is impossible to extract its jurisprudential principles. Obviously, according to this view, the use of the party as a new phenomenon in the religious system is opposed, but according to the second view, it is possible to explain the jurisprudential principles of the party in the context of general texts and general rules. However, the objective and practical realization of this important issue also faces a serious obstacle, and that is the existence of a reality called “negative function of parties,” which makes the use of this new phenomenon in the religious system a religious prohibition. This is currently the most important challenge facing a religious democracy. The present article has tried to extract a solution to this challenge in a systematic theoretical framework and by analyzing the content of Ayatollah Khamenei's statements. Accordingly, and within the framework of Ayatollah Khamenei's political thought, “localization” as an approach is a fundamental solution to the challenge of the negative functioning of parties in the religious system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Party
  • Democracy
  • religious democracy
  • localization
  • good life
آدمیت، فریدون (۱۳۴۰). فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت ایران، تهران: انتشارات سخن، چاپ اول.
ابنشتاین، ویلیام و ادوین فاگلمان (1369). مکاتب سیاسی معاصر(نقد و بررسی کمونیسم، فاشیسم، کاپیتالیسم و سوسیالیسم)، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران، نشر گستره، چاپ دوم.
استوارت میل، جان (1369). تأملاتی در حکومت انتخابی، ترجمه علی رامین، نشر نی، چاپ اول.
اشرف نظری، علی (1393). احزاب سیاسی و هویت، تهران، انتشارات تمدن ایرانی، چاپ اول. 
ایوبی، حجت الله (1396). پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب، سروش، چاپ چهارم.
ــــــــــــــــ (1379). اکثریت چگونه حکومت می کند؟، تهران، سروش.
برزگر، ابراهیم (1389). «رهیافت بومی سازی علوم انسانی»، فصلنامه روششناسی علوم انسانی، سال شانزدهم، شماره 63، تابستان،صص29-53.         
ثقفی، محمد (1378). «تحزّب و احزاب در مبانی فرهنگ اسلامی»، مجموعه مقالات تحزّب و توسعه سیاسی، کتاب سوم: اسلام و تحزّب، تهران، همشهری.
جانسون، چالمرز (1363). تحول انقلابی، ترجمه حمید الیاسی، امیرکبیر.
جعفری، محمدتقی (1375). «پلورالیزم دینی»، نقد و نظر، سال اول، شماره 3 و 4.
حسینی خامنه‎ای، سید علی (1391). ولایت و حکومت، تهران، صهبا.
حقیقت، سیدصادق (1377). «جایگاه بحث احزاب در اندیشه سیاسی اسلامی»، علوم سیاسی، سال اول، شماره 3، زمستان،صص150-163.
دوورژه، موریس (1357). احزاب سیاسی، ترجمه رضا علومی، تهران، امیرکبیر.
رابرتسون، دیوید (1375). فرهنگ سیاسی معاصر، ترجمه عزیز کیاوند، تهران، البرز.
سجادی، سیدعبدالقیوم (1380). «نگرش دینی بر مؤلفه‎های مقوّم حزب»، پگاه حوزه، شماره 31، آذرماه.
سجادی، سید عبدالقیوم (1378). مبانی فقهی تحزّب در اسلام، مجموعه مقالات تحزّب و توسعه سیاسی، کتاب سوم: تحزّب و اسلام، تهران، همشهری.
شیرودی، مرتضی (1394). «مطالعات ایرانی بومی سازی و نظریه بوم گرایی معطوف به سنت شیعی»، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره 1، بهار، 99-122.
ــــــــــــــــ (1382). «انتقاداتی بر لیبرال دموکراسی»، پگاه حوزه، شماره 112، آذر.
شجاعی زند، علیرضا (1391). «ایران اسلامی، بانی موضوع و انگاره جدید در جامعه‎شناسی و علوم انسانی»، مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال ششم، شماره 2، تابستان،صص102-119.
صداقت، قاسم علی (1387). «تحزّب و مبانی آن در فقه سیاسی شیعه»، معرفت، سال هفدهم، شماره 125، اردیبهشت،صص73-88.
طباطبایی، محمدحسین (1417ق). المیزان، قم، جامعه مدرسین.
طباطبایی، محمد محیط [تدوین و تنظیم] (1327). مجموعه آثار میرزا ملکم خان، تهران، کتابخانه دانش.
قاضی زاده، کاظم (1377). اندیشههای فقهی – سیاسی امام خمینیŠ، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری.
مجتهد شبستری، محمد (1378). «امتناع مبانی فقهی و کلامی در تحزّب»، مجموعه مقالات تحزّب و توسعه سیاسی، کتاب سوم: اسلام و تحزّب، تهران، همشهری.
مصباح، محمد تقی (1376). «پلورالیسم دینی»، کتاب نقد4، پاییز.
مطهری، مرتضی (1374). جاذبه و دافعه امام علی†، قم، صدرا.
ــــــــــــــــ (1392). آزادی انسان، تهران، بینش مطهر.
میخلز، ربرت (1385). جامعهشناسی احزاب سیاسی، ترجمه احمد نقیب زاده، نشر قومس، چاپ دوم.
وبر، ماکس (1376). دانشمند و سیاستمدار، ترجمه احمد نقیب زاده، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
هاشمی تروجنی، محمد (1385). احزاب و گروههای سیاسی از دیدگاه امام خمینیŠ، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیŠ.
هلد، دیوید (1369). مدلهای دموکراسی، ترجمه عباس مخبر، تهران، روشنگران.