رفتارشناسی سیاسی منافقان در آرای مفسران معاصر (تفاسیر المیزان، نمونه، تسنیم، پرتوی از قرآن)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

پدیدۀ نفاق اساساً در مواجهه با حکومت اسلامی تعریف میشود. نفاق هنگام بهقدرت رسیدن مؤمنان و مسلمانان و در اختیار گرفتن قدرت سیاسی از سوی آنان، از طرف غیرمؤمنانی اتخاذ میشود که اعتقادی به دین اسلام ندارند یا ایمانی ضعیف دارند. موضوع نفاق را میتوان ذاتاً پدیدهای سیاسی و اجتماعی دانست که همواره مسئلۀ جوامع اسلامی بوده است. هدف پژوهش بررسی تطبیقی رفتارشناسی منافقان از دیدگاه مفسران معاصر است. روش استفادهشده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی است. تکنیک و شیوۀ گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای است. پرسش پژوهش این است که بر اساس دیدگاه مفسران معاصر، شاخصهها و مؤلفههای بینشی، گرایشی و رفتار سیاسی منافقان چیست؟ بر مبنای الگوی سهگانه فرضیه چنین است: دیدگاه مفسران معاصر در خصوص رفتارشناسی سیاسی منافقان دارای وجوه اشتراک و افتراق است. یافتهها و نتایج حاصل از تحقیق نشاندهندۀ آن است که منافقان در برابر دعوت حق و دین الهی از لحاظ بینشی، گرایشی و رفتاری موضعی ناهماهنگ دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Political Behavior of the Maghafines in the Qur'an Based on the Views of Contemporary Commentators Emphasizing on Interpretations (Almazan, Nemouneh, Partovi az Quran And Tasnim)

نویسندگان [English]

  • Saeed Hosseini 1
  • Ebrahim Barzegar 2
  • Mohammad Hadi Heydarian 3
1 Master of Political Thought in Islam, Allameh Tabatabai University, Tehran
2 Professor of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
3 Master of Political Thought in Islam, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The phenomenon of hypocrisy is basically defined in the face of the rule of believers. Just as the suppression of the believers has been a tool of oppression against oppressive governments, the hypocrisy of the believers and Muslims and the exercise of political power by the non-believers are driven by non-believers who do not believe in Islam. Or have poor faith. Therefore, the issue of hypocrisy is inherently a political phenomenon that has always been the issue of Islamic societies. The main purpose of this study is to make a comparative study of the behavior of hypocrites from the perspective of contemporary commentators. The method used in this research is a qualitative content analysis of directional type. The technique and method of collecting information is the library. The main question of this research is that according to the views of contemporary commentators, what are the characteristics and components of the vision, tendency, and political behavior of the hypocrites in the Qur'an? Based on the three models of this research hypothesis, it is as follows: The views of contemporary commentators on the political behavior of hypocrites have commonalities and differences. The findings and results of this research show that the hypocrites have an uncoordinated and unbalanced position in terms of vision, inclination, and behavior against the call of divine truth and religion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political behavior
  • Tafsir TasnimKeywords: Political behavior
  • Hypocrites
  • al-Mizan
  • Nemooneh
  • Partovi az Quran
  • Tafsir Tasnim
قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه‎ای.
نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی.
آشتیان، زهرا و فرشته اسلامی (1395). نفاق و منافق از دیدگاه شهید آیتالله مطهری، قم، صدرا.
اعرافی، علیرضا (1393). نفاقشناسی، قم، مؤسسۀ نشر اشراق و عرفان.
ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی (1390). «تحلیل محتوای کیفی»، دوفصلنامه عیار پژوهش در علوم انسانی، س 3، ش 2، پاییز و زمستان، ص 15-44.
برزگر، ابراهیم (1389). «ساختار فهم اندیشۀ سیاسی اسلام»، نشریه علمی پژوهشی دانش سیاسی، د6، ش2، ص43-72.
بزرگ‎زاده، حسین (1387).« نفاق و منافقین از منظر قرآن»، مجله انسان پژوهشی دینی، پاییز و زمستان، ش 17و18، ص 57-84.
پیری، حسین (1380). سیرۀ پیامبر اسلامˆ در برخورد با منافقان در قرآن و حدیث، پایان‎نامۀ کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
حسینی یکتا، علی (1381). شناخت منافقین، قم، انتشارات دانش و ادب.
جلالی، حسین (1380). «درآمدى بر بحث بینش، گرایش، کنش و آثار متقابل آنها»، فصلنامه معرفت، ش50، بهمن، ص45-55.
جوادی آملی، عبدالله (1388). تفسیر تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء.
جهانی‎پور، یاسر (1397). «شرح نفاق و منافقان در کلمات امام خمینی»، فصلنامه حضور، بهار، ش 92، بهار، ص 89.
موسوی خمینی، سیدروح‎الله (1368). صحیفۀ نور، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
سبحانی، جعفر (1378). دوستنماها، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
سلطانی رنانی، سیدمهدی (1391). «روششناسی منافقین از دیدگاه قرآن»، دوفصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی، س 17، ش6، بهمن و اسفند، ص 141-162.
قویدل، مصطفی (1383). «منافقان در نهج البلاغه»، ماهنامه پاسدار اسلام، س 23، ش272، ص37-39.
فروزش، سجاد (1391). «سیمای منافقان در نهجالبلاغه»، نشریه مبلغان، ش 156، شهریور، ص26-38.
کاکاخانی، قباد (1396). بیست نشانۀ منافقان در قرآن، دسترسی در: www.aqeedeh.com.
کمالوندی، یاسین (1394). بررسی تطبیقی رفتارشناسی منافقین و کفار در قرآن و حدیث، پایان‎نامۀ کارشناسی ارشد، ایلام، مؤسسه آموزش عالی باختر ایلام.
رمضانی، عزیزاله (1393). تحلیلی بر عملکرد منافقین در غزوۀ احد و احزاب از منظر قرآن کریم، پایان‎نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ اصول دین شعبۀ دزفول.
زمانی محجوب، حبیب (1390). «مدیریت پیامبر اعظم در برابر فتنههای منافقان»، فصلنامه حصون، ش 30،  خرداد و تیر، ص 6-16.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (بی‎تا). المیزان، ترجمۀ سیدمحمدباقر همدانی، قم، نشر دار العلم.
طالقانی، سیدمحمود (1362). پرتوی از قرآن، تهران، شرکت سهامی انتشار.
مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1378). تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
میرزایی، محمد (1395). قرآن و پدیدهشناسی نفاق و نفوذ، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
مطهری، مرتضی (1358). مسئلۀ نفاق، قم، صدرا.
ــــــــــــــــ (1357). علل گرایش به مادیگری، قم، صدرا.
منوچهری، عباس (1392). رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت.
مهدوی دامغانی، محمود (1388). «پیامبرˆ و جریان نفاق»، فصلنامه نشریه مطالعات تاریخ اسلام، تابستان، س 1، ش1، تابستان، ص134-151.