طراحی مدل جامع حکومت دینی مبتنی بر آموزه های حضرت محمد (ص) با رویکرد تحلیل مضمون

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مدیریت منابع انسانی و کسب و کار، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت منابع انسانی و کسب و کار، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش طراحی مدل جامع حکومت دینی مبتنی بر آموزه‌های حضرت محمد (ص) است. روش انجام کیفی و با رویکرد استقرایی است. به‌ منظور استخراج مطلب، از فن تحلیل مضمون استفاده شد. جنبۀ مهم پژوهش این است که بیشتر مطالعات صورت‌گرفته در خصوص دولت‌ مداری و سیاست‌ مداری در پی کشف و شناسایی شاخص‌ های شکل‏ گیری دولت‌ها منطبق بر فرهنگ نبوی نبوده و گویی جامعۀ اسلامی را با معیارهای جامعۀ غربی سنجیده است. درواقع، به دنبال پاسخ به این پرسشیم که مؤلفه‌ های حکومت‌ داری پایدار در آموزه‏ های حضرت محمد (ص) به‌منظور طراحی مدل جامع حکومت دینی مبتنی بر آن چیست. باید دانست شیوۀ حکومت‌داری پیامبر اسلام (ص) و روش تعامل آن حضرت با مردم و نحوۀ ادارۀ جامعه، امری جدید در تاریخ حکومت‌ ها محسوب می‌ شود. در این مقاله به دنبال این حقیقت هستیم که نگریستن به وظایف و کارایی دولت‌ ها در قالب اندیشۀ دینی هویدا می‌ شود؛ اندیشه‌ ای که با مراجعه به متون و آموز‌ه‌های اصیل اسلامی، دستاورد روشنی در خصوص دولت نبوی برای استقرار و اجرای وظایف دولت را فراهم می‌ آورد. نتایج پژوهش نشان می‌ دهد دولت اسلامی باید رهیافت ساختاری، رفتاری و محتوایی دولت‌ مداری را در قالب دولت‌شهر نبوی با تأکید بر مفهوم امت واحد جست‌ و جو کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Comprehensive Government Model Based on The Teachings of Prophet Mohammad by Examining Content Analysis

نویسندگان [English]

  • Mohammad Zadmehr 1
  • Hassan Rangriz 2
1 Master student of Human Resources and Business Management, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Human Resources and Business Management, Kharazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to design a comprehensive model of religious government based on the teachings of the Prophet Mohammad. The method is qualitative and with inductive precision. In order to extract the content, the theme analysis technique was used. An important aspect of this research is that on the one hand, most of the studies on government and policy orientation have sought to discover and identify the criteria and indicators of government formation in accordance with the prophetic culture and as if the Islamic society Measured by the standards of Western society. In view of the above, we are actually looking for an answer What are the components of sustainable governance in the teachings of the Prophet Muhammad in order to design a comprehensive model of religious government based on it? It should be known that the way the Prophet of Islam ruled and the way he interacted with the people and the way he and society were governed by him and his agents, is a new thing in the history of governments. In this article, we seek the fact that looking at the duties and efficiency of governments in the form of religious thought is evident. The idea that by referring to the original Islamic texts and teachings provides a clear achievement regarding the Prophetic government to establish and implement the tasks of a government. The results show that the Islamic government should seek a behavioral, structural and content-oriented approach to government in the form of the city of the Prophet with emphasis on the concept of a single nation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious government
  • Prophet Mohammad
  • governance
  • government orientation
  • politics
  • content analysis technique
ابراهیم‌پور، حبیب (1395). «تبیین توسعۀ پایدار سیاسی؛ مطالعۀ موردی: ایران»، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، س 11، ش 3، ص 33-58.
بووادر، تونی و الک لوفر (1393). مدیریت دولتی و حکمرانی، ترجمۀ علیرضا شیروانی، سیدمهدی الوانی و علیرضا ذاکر اصفهانی، اصفهان، نگین ایران.
بدیعیان، راضیه و دیگران (1391). «تدوین الگوی پیشنهادی مؤلفه‌های مدیریتی سرمایۀ اجتماعی با نگاهی به مفاهیم نهج‌البلاغه»، فصلنامۀ سیاستگذاری اقتصادی، س 6، ش 45، ص 11-25.
برزگر، ابراهیم (1383). تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران، تهران، سمت.
حکاک، محمد و دیگران (1397). «طراحی الگوی مفهوم اسلامی برای عدالت در نظام جبران خدمات مبتنی بر آموزه‌های نهج‌البلاغه»، فصلنامۀ مدیریت در دانشگاه اسلامی، س 7، ش 2، ص 349.
دانایی‌فرد، حسن و زینب مظفری (1387). «ارتقای روایی و پایایی در پژوهش‌های کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژی‌های ممیزی پژوهشی»، فصلنامۀ پژوهشهای مدیریت منابع انسانی، س 1، ش 1، ص 1-23.
دیباجی، سیدمحمدعلی (1387). پیامبران دولتمرد: پژوهشی دربارۀ مدلهای حکومت در قرآن، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
رنگریز، حسن (1398). «طراحی الگوی دولت علوی مبتنی بر آموزه‌های نهج‌البلاغه»، پژوهشنامۀ علوی، س 10، ش 2، ص 23-46.
ـــــــــــــ (1398). «طراحی الگوی حکومت‌داری پایدار مبتنی بر فرمان حکومتی حضرت علی به مالک اشتر»، پژوهشنامۀ سیاست اسلامی، س 7، ش 15.
ونقی، محمدحسین (1398). «حکمرانی خوب و حکومت مطلوب از منظر پارادایم‌های علوم اجتماعی»، همایش ملی اقتصاد، مدیریت توسعه و کارآفرینی با رویکرد حمایت از کالای ایرانی، زاهدان.
زرگری‌نژاد، غلامحسین (1397). تاریخ صدر اسلام (عصر نبوت)، چ 12، تهران، سمت.
ردادی، محسن(1387). پیامبران دولتمرد: پژوهشی دربارۀ مدلهای حکومت در قرآن، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
ورعی، سیدجواد (1388). دانشنامۀ جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
سلطانی، محمدرضا و علی خانی (1395). «استخراج معیارهای ارزیابی عملکرد دستگاه‌های فرهنگی مبتنی بر انتظارات و مطالبات مقام معظم رهبری»، فصلنامۀ مدیریت اسلامی، س 24، ش 2، ص 105-133.
سیاحی، حسین (1398). «تأثیر حکمرانی خوب بر جلب رضایت جامعه نسبت به حکومت»، ماهنامۀ پژوهش ملل، دورۀ چهارم، ش 47.
طیب، سیدعبدالحسین (1389). اطیب البیان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسۀ جهانی سبطین.
طاهری خرم‌آبادی، سیدحسن (1389). ولایت و رهبری در اسلام، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین (1363). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج 16.
عابدی جعفری، حسن و دیگران (1390). «تحلیل مضمون و شبکۀ مضامین: روش ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، دوفصلنامۀ اندیشۀ مدیریت راهبردی، س 5، ش 2، ص 151-198.
فیرحی، داود (1386). تاریخ تحول دولت در اسلام، قم، دانشگاه مفید.
قرائتی، محسن (1398). تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
مقیمی، سیدمحمد (1399). اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام، تهران، راه‌دان.
 
Costanza, R. & et. al. (1998). Principle for Sustainable Governance of the Oceans, Science 281 (5374), p. 198-199.
 
Clemens, R. (2003). Sustainable Governance for Sustainability: Internalizing within a Public Service, Context Building Local Capacity, Australia, Curtin University of Technology of Western Australia.
Twining, J. (2000). A Naturalistic Journey into the Collaborator: In Search of Understanding for Prospective Participants, Denton, Texas Woman’s University.
Gardiner, R. (2002). Governance for sustainable development: out coms from Johannesburg.
King, N. & C. Horrocks (2010). Interviews in Qualitative Research, London, Sage.
Martia, S. & D. Zaelke (2000). Rule, Good Governance and Sustainable Development, United States, Washington DC.
Stirling, J. (2001). "Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research", Qualitative Research, 1(3), p. 385-405.
Porter, J. (2002). Sustainability and Good Governance: Monitoring Participation and Process as well as Outcomes, UTS Center for Local Government.