اقتصاد سیاسی و اقتصاد مقاومتی؛ مقایسه تحریم‌های اقتصادی در دو دهه 1330 و 1390

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی مجتمع آموزش عالی محلاتی

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی مجتمع آموزش عالی شهیدمحلاتی

چکیده

تحریم اقتصادی غرب علیه ایران، سابقه تاریخی دارد. البته پس از انقلاب اسلامی بر شدت آن افزوده شد. (تاریخچه) مقایسه‌نکردن روشمند دو پدیده بزرگ تحریم اقتصادی پیش و پس از انقلاب اسلامی،کاستی‌ها و برجستگی‌های اقتصاد سیاسی و مقاومتی را مبهم گذاشته است. (مسئله) با این وصف، درباره هر یک از آن دو، آثاری جداگانه تألیف شده است، اما پژوهشی برای مقایسه آنها وجود ندارد. (پیشینه) بنابراین، مقاله حاضر در پی پاسخ این پرسش است که مقایسه اقتصاد سیاسی دهه 1330 و اقتصاد مقاومتی دهه 1390 کاربرد کدامیک را در تحریم‌های اقتصادی غرب کارا می‌سازد؟" (سؤال) دولت مصدق برای گذار از تحریم‌های اقتصادی، بیشتر به بیرون از مرزهای ملی دل بست، اما نظام ج. ا. ا. با تکیه بر ظرفیت‌های درونی، راهی برای بیرون رفت از تحریم‌ها و قوت‌های اقتصادی می‌جوید. (فرضیه) مقاله قصد دارد بهترین شیوه را برای مرحله گذار از تحریم اقتصادی پیشنهاد کند. (هدف) دستیابی به عناصر و شاخص‌ها ونیز خصایص این دو گفتمان و تجزیه وتحلیل آنها با استفاده از شیوه مقایسه‌ای، کارایی و ناکارایی این دوگفتمان را روشن می‌سازد. (روش) تأثیر آموزه‌های دینی، انقلابی و عرضه رهنمودهای سیاسی ازسوی رهبران مذهبی درکارایی مقاومت دربرابر تحریم نظام سلطه و پیشرفت کشور و ناکامی دشمن، از دستاوردهای این مقاله است. (یافته)

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Economy and Resistance Economy; Comparing Economic Sanctions of the 1950s and 2010s

نویسندگان [English]

  • Mehdi Hassani 1
  • Almas Nasir Dehziri 2
1 Assistant Professor of Political Science Department, Shahid Mahallati Higher Education Complex
2 PhD Student in Political Science, Shahid Mahallati Higher Education Complex-
چکیده [English]

The economic sanction of West against Iran has a historical background. Of course, it became more severe and harsh after the Islamic Revolution. (History) Lack of systematic comparison of the two great phenomena of economic sanction before and after the Islamic Revolution has caused the shortcomings and outstanding features of political and resistance economy to remain vague. (Problem) Nevertheless, some works have been separately written about each of them, but there is not a research to compare them together. (Background) Therefore, the present article seeks to answer this question that: By comparing political economy of the 1950s and resistance economy of the 2010s which of the two kinds of economies would be effective in economic sanctions of West? (Question) The government of Mosaddeq was more inclined to help from outside the country to pass economic sanctions, but the Islamic Republic of Iran tries to find a way out of sanctions by relying on internal capacities and economic strengths. (Hypothesis) The article aims at presenting the best method for the transition stage from economic sanction. (Objective) Reaching the elements and indices as well as the features of these two kinds of discourse and analyzing them by using a comparative method reveals their efficiency and inefficiency. (Methodology) The impact of religious and evolutionary teachings and presenting the political guidelines of religious leaders in efficiency of resistance against sanctions of the imperialist system and development of the country and failure of the enemy are from the findings of the present article. (Findings)

کلیدواژه‌ها [English]

  • resistance economy
  • Political Economy
  • Economic Sanction
  • Iran
  • England
  • America
ازغندی، علیرضا (1384). روابط خارجی ایران، تهران، قومس.
بسته نگار، محمد (1381). مصدق و حاکمیت ملت، تهران، قلم.
بیل، جیمز (1371). شیر و عقاب، ترجمه فروزنده برلیان، تهران، فاخته.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای (مد ظله العالی)
ترکان، محمد (1357). نامه‌های دکتر مصدق، تهران، هزاران، ج1.
جمعی از نویسندگان (1387). بصیرت پاسداری، تهران، مرکز چاپ حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه.
جیمز اف. گود (1382). سایه مصدق بر روابط ایران و آمریکا، ترجمه علی بختیارزاده، تهران، کویر.
ذوقی، ایرج (1370). مسایل سیاسی ـ اقتصادی نفت ایران، تهران، معراج.
ـــــــــــــــ (1380). رفتار سیاسی آمریکا درقبال نهضت ملی‌شدن صنعت نفت ایران، تهران، وزارت امور خارجه.
زهرانی، مصطفی (1373). نظریه‌های تحریم اقتصادی، تهران، وزارت خارجه.
سیف اللهی، سیف الله (1374).  اقتصاد سیاسی ایران، تهران، المیزان.
علیخانی، حسین (1384).  تحریم ایران شکست یک سیاست، ترجمه محمد متقی‌نژاد، تهران، وزارت خارجه.
فردوست، حسین (۱۳۹۱). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی،‏ ت‍ه‍ران، اطلاع‍ات‌‏، ج۱.
کاتوزیان، محمدعلی (1372 الف). مصدق و مبارزه برای قدرت در ایران، ترجمه فرزانه طاهری، تهران، مرکز.
ـــــــــــــــ (1372 ب). اقتصاد سیاسی ایران،ترجمه محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران، مرکز.
کردزاده کرمانی، محمد (1380). اقتصادسیاسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، وزارت خارجه.
کلاسون، پاتریک (1376). تحریم‌های آمریکا علیه ایران، حسین محمدی نجم، تهران، دوره عالی جنگ سپاه.
کلر، مایکل تی (1389). نفت و خون، ترجمه وحید موسوی، تهران، صادقی، ج1.
کی استوان، حسین (1329). سیاست موازنه منفی، تهران، تابان، ج1.
مارش، دیوید؛ استوکر، جری (1388). روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مکی، حسین (1378). سال‌های نهضت ملی، تهران، امیرکبیر،ج7.
منصوری، جواد (1390). چالش‌های ایران و آمریکا، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
مؤسسه فرهنگی قدرولایت (1379). نقش روشنفکران وابسته؛ دکتر محمد مصدق، تهران، مؤسسه فرهنگی قدرولایت، ج7.
میرترابی، سعید (1386). مسایل نفت ایران، تهران، قومس.